Першыя прыкметы вялікага крызісу ў Расіі?

• Іван Якавіна
• 29.09.2025, 9:18

Расію можа чакаць разбурэнне банкаўскай сістэмы.

Выдатныя (хоць і чаканыя) навіны: у Расіі павысілі ПДВ адразу на два працэнты — да 22%.

Гэта пацягне за сабой падзенне інвестыцый і дзелавой актыўнасці, абніщанне насельніцтва, паскарэнне рэцэсіі, але галоўнае — забяспечыць рост інфляцыі.

Павышэнне ПДВ — гэта пэўны аналаг «частковай мабілізацыі», але не ў арміі, а ў эканоміцы — жорсткая, непапулярная, нават небяспечная мера, якая гарантуе праблемы ў недалёкай будучыні. Але без яе поўны абвал можа наступіць ужо цяпер.

Праўда, ён усё адно наступіць: павышэнне ПДВ дасць бюджэту максімум трыльён. А для пакрыцця дэфіцыту патрэбна мінімум пяць трыльёнаў.

Адзін з рухавікоў «ваеннага эканамічнага цуда» апошніх трох гадоў у РФ — банкаўскі сектар: ён дэманстраваў сапраўды вялікія прыбыткі.

Але гэтым летам у ім таксама нешта зламалася: у Цэнтрабанку РФ прызналі дваразовае падзенне прыбытку банкаўскай сістэмы на 194 млрд рублёў — з 397 млрд у ліпені да 203 млрд рублёў у жніўні.

Гэта, вядома, пакуль не крызіс і нават не тэндэнцыя, а проста трывожны (хоць і гучны) званок. Паглядзім, што будзе па выніках верасня. Калі абвал банкаўскіх прыбыткаў працягнецца, можна будзе гаварыць пра прыкметы пачатку вялікага сістэмнага крызісу.

Калі падзеі будуць развівацца паводле найлепшага сцэнару: у Расіі пачнецца разбурэнне банкаўскай сістэмы, і людзі масава кінуцца здымаць свае дэпазіты, то вайна скончыцца намнога хутчэй, чым магла б.

Але, паўтаруся, пакуль гэта толькі спекуляцыі. Гаварыць пра гэта з упэўненасцю занадта рана.

Іван Якавіна, New Voice