«Патэлефанавалі і папрасілі забраць сына дадому з разбітай галавой»

• 22.09.2025, 22:07

Беларуска паскардзілася, што яе сыну ў школе не выклікалі хуткую дапамогу.

Маці шасцікласніка з Гомеля распавяла, што падчас перапынку сын атрымаў траўму галавы, але яму ніхто не выклікаў хуткую дапамогу. «Мая сястра пабегла ў школу, зайшла ў медпункт. Дзіця ляжала адно, на кушэтцы, да раны на галаве была прыкладзеная марля, яго кашуля была ў крыві. Завуч прапанавала ёй забраць Каріма дадому і ўжо адтуль выклікаць брыгаду хуткай дапамогі. Але сястра, занепакоеная станам дзіцяці, выклікала медыкаў проста ў школу. У бальніцы яму наклалі чатыры швы», — распавяла Яніна, маці хлопчыка, і дадала, што не разумее дзеянняў адміністрацыі школы ў гэтай сітуацыі. Журналісты onliner.by высветлілі, які алгарытм дзейнічае ў такіх выпадках і ці абавязаныя настаўнікі выклікаць хуткую.

«Патэлефанавалі і папрасілі забраць сына дадому з разбітай галавой»

Сын Яніны вучыцца ў шостым класе адной з гомельскіх школ. У гэтым годзе заняткі ў яго праходзяць у другую змену. Інцыдэнт, пра які пойдзе гаворка, адбыўся 5 верасня каля 18:30.

У «Акты аб няшчасным выпадку з навучэнцам» (дакумент складаецца згодна з алгарытмам, пра які будзе расказана трошкі пазней) абставіны апісваюцца так: «Падчас перапынку навучэнец 6 “Б” класа Карым Р. гуляў, бегаў па калідоры трэцяга паверха, зачыняў дзверы і ўдарыўся галавой аб дзверы, якія адчыніў іншы навучэнец». У прычынах указана «парушэнне навучэнцам, які атрымаў траўму, дысцыпліны, правілаў унутранага распарадку».

Паводле суразмоўніцы, у яе няма прэтэнзій да таго, як сын атрымаў траўму, бо «дзеці ёсць дзеці». Але засталіся пытанні да таго, як далей сітуацыю вырашала адміністрацыя школы.

— 5 верасня а 19:00 мне патэлефанавала завуч школы, якая ў той вечар была дзяжурным адміністратарам, і сказала: «Яніна Аляксандраўна, добры дзень, тут такая сітуацыя: Карым разбіў галаву. Прыязджайце і забірайце яго». Я патлумачыла, што знаходжуся на суткавым дзяжурстве да васьмі раніцы і не магу пакінуць сваё рабочае месца, у мяне свае пацыенты.

Далей, паводле слоў Яніны, яна распытала завуч пра стан сына, удакладніла, наколькі сур’ёзная рана і ці ў свядомасці ён. З размовы яна зразумела, што кроў удалося спыніць, дзіця ў свядомасці, але медсястры побач няма — яе працоўны час ужо скончыўся.

— Я кажу: тады выклікайце хуткую дапамогу, бо я прыехаць не магу. На што яна мне адказвае: «Мы не можам гэтага зрабіць». Я перапытала: «У якім сэнсе — не можаце?» У адказ завуч сказала, што калі яна выкліча хуткую дапамогу, то нас паставяць на ўлік у міліцыю. Я яшчэ тады ўдакладніла: каго гэта «нас»? А яна адказала: Каріма і іншых хлопчыкаў. Я была ад пачутага разгубленая, у мяне быў шок.

Далей, паводле слоў суразмоўніцы, ёй прапанавалі знайсці каго-небудзь з блізкіх, хто змог бы прыехаць і забраць хлопчыка дадому. У выніку ў школу прыбегла сястра Яніны — Вольга, яна была бліжэй за ўсіх.

— Калі сястра зайшла ў медпункт, дзіця ляжала там адно, на кушэтцы, да раны на галаве была прыкладзеная марля, кашуля ў крыві. Завуч прапанавала ёй забраць Каріма дадому і ўжо адтуль выклікаць брыгаду хуткай дапамогі. Сястра пацікавілася ў яе, чаму яны самі не выклікалі дзіцяці хуткую. А завуч ёй: «Дык усё ж нармальна, ён жа размаўляе [то-бок у свядомасці]». Сястра адмовілася везці Каріма з крывацёкам з галавы дадому і сама выклікала хуткую проста ў школу.

Паводле суразмоўніцы, брыгада хуткай дапамогі прыехала літаральна за пяць хвілін, і паколькі рана аказалася сур’ёзнай, дзіця забралі ў бальніцу яе зашываць.

У пацвярджэнне сваіх слоў Яніна надала рэдакцыі дакументы, якія датычацца сітуацыі. Паводле даведкі, выдадзенай Гомельскай абласной дзіцячай бальніцай, у хлопчыка была «забітая рана лобна-тэмяннай вобласці», а таксама пад пытаннем закрытая чэрапна-мазгавая траўма; на рану яму наклалі чатыры швы.

— Увечары мне патэлефанавала класная кіраўніца, пацікавілася станам сына і ўдакладніла, ці буду я кудысьці звяртацца. Паколькі гэта была не першая сітуацыя і я ўжо раней ішла на саступкі, я папярэдзіла, што гэтым разам буду звяртацца ў адпаведныя інстанцыі.

Паводле Яніны, у панядзелак, 8 верасня, яна напісала ў чат-бот Уладзіміра Прывалава, старшыні Гомельскага гарвыканкама, і выклала там усю сітуацыю.

— Ужо пасля гэтага мне патэлефанавала дырэктар школы з выбачэннямі за свайго адміністратара. Але мой дзіця чуў, калі ляжаў у медпункце, як завуч тэлефанавала дырэктару і пыталася, выклікаць хуткую ці не. Адказу ён не пачуў.

На наступны дзень, 9 верасня, паводле Яніны, ёй патэлефанавалі з гарвыканкама і запрасілі на сустрэчу з начальнікам упраўлення адукацыі. Туды ж паклікалі і адміністрацыю школы.

— На сустрэчы я распавяла пра тое, што сыну адмовіліся выклікаць хуткую і ў супрацьным выпадку пагражалі пастаноўкай на ўлік у міліцыі. Начальнік упраўлення адукацыі запэўніў, што забароны на выклік хуткай няма, і задаваў пытанне адміністрацыі школы, чаму яны гэтага не зрабілі, але тыя нічога не змаглі адказаць. Пры мне начальнік упраўлення даручыў дырэктару правесці ўнутрышкольнае расследаванне. Увогуле, нам паабяцалі разабрацца ў сітуацыі.

Калі расследаванне было праведзена, Яніну папрасілі прыйсці ў школу і азнаёміцца з актам.

— Там было ўказана, што ўсё адбылося па віне майго дзіцяці. Але ў мяне не было прэтэнзій да ўзнікнення гэтай траўмы: дзеці ёсць дзеці. Я нават не маю прэтэнзій да таго, што, як высветлілася пасля, на паверсе ў момант інцыдэнту не было ні аднаго настаўніка. Мяне вельмі хвалюе сітуацыя, што дзіцяці пры такой траўме, калі з галавы ішла кроў, адмовілі ў выкліку хуткай дапамогі. Сын ішоў з разбітай галавой з трэцяга на першы паверх, спрабуючы прыкрыць рану, каб кроў не запэцкала кашулю. Відаць, у школе палічылі гэта нармальным.

Чаму работнікі школы не выклікалі хуткую, у акце не тлумачыцца. Пасля гэтага выпадку маці школьніка напісала заяву ў міліцыю, але адказу пакуль не было.

— На сустрэчы ў гарвыканкаме начальнік упраўлення пры мне пытаўся ў дырэктара, чаму яны не дзейнічалі паводле ўнутрышкольнага алгарытму. Але я не ведаю, пра які дакумент ішла гаворка.

Суразмоўніца адзначае, што ў падобную сітуацыю яе сын трапляе не ўпершыню. Падобны выпадак быў у студзені 2025 года, але тады, запэўнівае Яніна, яна нікуды не звярталася, акрамя медыкаў (хлопчык атрымаў забоі галавы і цела).

— Сын з траўмай праседзеў увесь урок і толькі пасля змог узяць тэлефон у класнай і патэлефанаваць мне. Пры гэтым урок вёў дырэктар школы і пра сітуацыю, калі майго сына паваліў на падлогу аднакласнік, ударыўшы яго галавой аб падлогу, ведаў. Мы аб’ехалі ўсе бальніцы, рабілі КТ галавы. Дзякуй богу, тады ўсё абышлося.

Які алгарытм існуе для такіх выпадкаў?

Журналісты звярнуліся па каментары ў школу, дзе вучыцца сын Яніны, а таксама ва ўпраўленне адукацыі Гомельскага гарвыканкама, куды маці хадзіла на прыём. У прыёмнай школы спачатку сказалі, што дырэктар знаходзіцца на паверсе як дзяжурны адміністратар, а пасля перасталі адказваць на званкі з рэдакцыі. У мясцовым упраўленні адукацыі адмовіліся каментаваць гісторыю па тэлефоне.

У Беларусі праца школ рэгулюецца Міністэрствам адукацыі, якое распрацоўвае пастановы, правілы і алгарытмы. Ведамствам, у тым ліку, распрацаваны правілы, што датычацца бяспечнага знаходжання дзяцей у школе, — «Правілы расследавання і ўліку няшчасных выпадкаў, якія адбыліся з навучэнцамі пры асваенні зместу адукацыйных праграм, з выхаванцамі пры рэалізацыі праграм выхавання», зацверджаныя пастановай Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 03.08.2022 № 227 (далей — Правілы № 227).

На падставе гэтых правілаў складзены «Алгарытм дзеянняў педагогаў пры няшчасным выпадку», які можна знайсці на сайтах многіх беларускіх школ. У ім, напрыклад, пералічаныя віды няшчасных выпадкаў у школе (траўма, у тым ліку нанесеная іншай асобай; вострае атручванне; цеплавы ўдар, апёк, абмаражэнне, утапленне, паражэнне электрычным токам, выпраменьваннем, маланкай; укусы насякомых; пашкоджанні, атрыманыя ў выніку выбухаў, аварый, разбурэнняў будынкаў і інш.), а таксама ўмовы, пры якіх падобныя выпадкі падлягаюць уліку і расследаванню.

Далей ідзе сам алгарытм неабходных дзеянняў, калі адбыўся няшчасны выпадак, дзе гаворыцца пра тое, што кіраўнік установы адукацыі, дзяжурны настаўнік або адміністратар абавязаны выклікаць хуткую дапамогу або забяспечыць дастаўку дзіцяці ў траўмапункт.

Вось фрагмент інструкцыі:

1. Пацярпелае дзіця або дзіця — відавочца няшчаснага выпадку павінна паведаміць бліжэйшаму настаўніку пра тое, што адбылося.

2. Гэты настаўнік абавязаны:

• тэрмінова арганізаваць першую дадактарскую дапамогу (катэгарычна забараняецца накіроўваць дзіця ў медыцынскі кабінет самастойна);

• паведаміць кіраўніку ўстановы адукацыі, дзяжурнаму настаўніку або дзяжурнаму адміністратару пра тое, што адбылося;

• захаваць абстаноўку месца здарэння да расследавання (калі няма пагрозы жыццю і здароўю навакольных і гэта не прывядзе да аварыі) да прыходу камісіі па расследаванні няшчаснага выпадку.

3. Кіраўнік установы адукацыі, дзяжурны настаўнік або дзяжурны адміністратар абавязаны:

• выклікаць хуткую дапамогу (арганізаваць дастаўку ў траўмапункт з суправаджэннем дзіцяці педагогам у выпадку адсутнасці бацькоў);

• неадкладна прыняць меры для ўстаранення прычын, што выклікалі няшчасны выпадак (калі ёсць пагроза жыццю і здароўю навакольных і гэта не прывядзе да аварыі);

• паведаміць пра здарэнне ў аддзел адукацыі па адпаведнай форме.