Foreign Policy: Кітай можа быць слабейшы, чым здаецца

• 16.09.2025, 12:26

Расія і Іран служаць наглядным прыкладам.

Заходнія аналітыкі дзесяцігоддзямі пераацэньвалі сілу аўтарытарных дзяржаў. Расія, якую лічылі здольнай за некалькі дзён захапіць Украіну, завязла ў пазіцыйнай вайне з мільённымі стратамі. Іран, ад якога чакалі разбуральнай эскалацыі ў выпадку ўдару па ядзерных аб’ектах, абмежаваўся сімвалічнымі адказамі. Сёння падобныя прагнозы гучаць у адрас Кітая і магчымага ўварвання на Тайвань. Але досвед паказвае, што аўтакратыі пакутуюць ад сістэмных слабасцей, — піша Foreign Policy (пераклад — сайт Charter97.org).

На думку экспертаў, дыктатары прымаюць ваенныя рашэнні, абапіраючыся на ліслівыя справаздачы падначаленых. Карупцыя, палітычны кантроль і страх перад уласным насельніцтвам падрываюць эфектыўнасць войскаў. Так было і ў Расіі: уварванне ва Украіну аказалася заснаванае на хібных дапушчэннях, афіцэры чакалі ўказанняў зверху, а генералы гінулі на перадавой, вымушаныя асабіста кіраваць войскамі.

Іран у крытычны момант таксама выявіў уразлівасць: дрэнна спланаваная інфраструктура дазволіла ЗША пагражаць ядзерным аб’ектам, а кіраўніцтва аддало перавагу хуткай дэскалацыі з-за страху перад калапсам рэжыму.

Кітай, нягледзячы на хуткі ваенны рост, сутыкаецца з тымі ж праблемамі. Стаўка на ідэалагічную лаяльнасць перашкаджае падрыхтоўцы арміі, карупцыя раз’ядае закупкі ўзбраенняў, а ядзерная стратэгія падпарадкаваная кантролю, а не эфектыўнасці. Замест падводных ракетаносцаў Пекін робіць стаўку на ўразлівыя шахтныя ўстаноўкі.

Аўтакратыі могуць быць небяспечнымі, але яны даволі ўразлівыя. Пераацэнка пагрозы вядзе да памылковых стратэгій — як у выпадку з Расіяй і Іранам. Для ЗША задача сёння — цвяроза ацаніць патэнцыял Кітая. Гэта сур’ёзны супернік, але са сваімі слабасцямі.