Навукоўцы назвалі шэсць ключавых стратэгій паспяховага старэння
- 9.12.2025, 19:21
Найважнейшае — самавызначэнне, адаптыўнасць і сацыяльныя сувязі.
Новае міжнароднае даследаванне выявіла шэсць асноўных кампанентаў, якія самі людзі лічаць ключавымі для «паспяховага старэння». Адыходзячы ад уяўлення пра старасць як пра перыяд непазбежнага заняпаду, навукоўцы прапануюць больш рэалістычны і гнуткі падыход, піша Psychology Today (пераклад — сайт Charter97.org).
Даследаванне, праведзенае групай Элісы Бертан з Універсітэта Кертын (Аўстралія) ў 2024 годзе, ахапіла амаль 2 000 удзельнікаў з Вялікабрытаніі, Ірландыі, ЗША, Канады, Аўстраліі і Новай Зеландыі. Ім усім задалі адно пытанне: што для іх азначае паспяховае старэнне. Адказы леглі ў аснову шасці ключавых рэкамендацый:
1. Актыўнасць і незалежнасць.
Людзі звязваюць паспяховае старэнне з магчымасцю захоўваць самастойнасць, атрымліваць асалоду ад жыцця, займацца хобі, планаваць будучыню і заставацца прафесійна актыўнымі або займацца валанцёрствам.
2. Фізічная актыўнасць і добрае самаадчуванне.
Рэгулярныя практыкаванні, рухомасць, энергія і сіла — адзін з самых частых крытэрыяў.
3. Стойкасць і прыняцце.
Гаворка пра пазітыўны погляд на жыццё, прыняцце ўзроставых змяненняў і ўменне бачыць новыя перавагі, а не толькі страты.
4. Сацыяльныя сувязі.
Падтрымка сям'і, сяброў, зносіны з супольнасцю, роля духоўнасці — важныя элементы суб'ектыўнага дабрабыту.
5. Клопат пра здароўе.
Людзі падкрэсліваюць важнасць прафілактыкі, правільнага харчавання і рэгулярных медыцынскіх аглядаў.
6. Псіхічнае здароўе і кагнітыўная яснасць.
Шмат хто лічыць важным захоўваць разумовую актыўнасць і эмацыйную ўстойлівасць.
Цікава, што большасць удзельнікаў — каля 80% — упэўнены, што ўжо старэюць паспяхова. Даследчыкі адзначаюць, што ў адрозненне ад традыцыйных мадэляў, дзе ўпор рабіўся на ідэальнае фізічнае здароўе, новае разуменне паспяховага старэння грунтуецца на ўнутраным самавызначэнні, адаптыўнасці і сацыяльнай уключанасці.
Каб зразумець, ці добра чалавеку ў старасці, дастаткова проста спытаць яго пра гэта — а каб самаму старэць паспяхова, важна прытрымлівацца гэтых шасці напрамкаў.