Украінскі лётчык: расійскія пілоты не заўсёды цвярозыя
- 9.12.2025, 17:24
Мы назіраем заканамернае разбурэнне авіяпрамысловасці РФ.
Учора на расійскай авіябазе загінуў экіпаж бамбардзіроўшчыка пасля несанкцыянаванага спрацоўвання сістэмы катапультавання, а ўжо сёння ў Іванаўскай вобласці разбіўся ваенна-транспартны самалёт Ан-22 «Антэй».
Што вядома пра прычыны ўчарашняй гібелі экіпажа расійскага бамбардзіроўшчыка? Пра гэта сайт Charter97.org паразмаўляў з палкоўнікам ЗСУ ў запасе, ваенным экспертам і лётчыкам-інструктарам Раманам Світанам:
— Гэта інфармацыя расійскага блогера, якому, у прынцыпе, можна давяраць. Як правіла, калі ён публікуе такія звесткі, яны пазней пацвярджаюцца. Бамбардзіроўшчыкаў, на якіх прадугледжана катапультаванне экіпажа, у Расіі ўсяго некалькі. Асноўныя бамбардзіроўшчыкі, асабліва стратэгічныя, такой сістэмай не абсталяваныя — там пакіданне самалёта адбываецца іншым спосабам.
Сістэма катапультавання ёсць на старых франтавых бамбардзіроўшчыках Су-24, дзе экіпаж складаецца з лётчыка і штурмана, на Су-34, а таксама на Ту-22М3 — стратэгічным ракетаносцам-бамбардзіроўшчыкам. То бок менавіта гэтыя тры тыпы самалётаў падыходзяць пад апісанне, распаўсюджанае расійскімі блогерамі.
Самалёты старыя, пытанняў няма. Механізм катапультавання ў цэлым надзейны, але існуюць нюансы, асабліва на Ту-22М3. У яго экіпажы — чатыры чалавекі, і там ёсць так званая камандзірская кнопка. Калі на стаянцы абціснутыя некаторыя канцавыя выключальнікі, якія павінны блакаваць катапультаванне з зямлі, то гэта кнопка здольная запусціць катапультаванне ўсяго экіпажа. Такія канцавыя выключальнікі могуць быць абціснутыя, і гэта стварае рызыку.
Падобны выпадак ужо адбываўся: у 2021 годзе на Ту-22М3 чацвёра лётчыкаў катапультаваліся на зямлі пасля спрацоўвання гэтай кнопкі. Выжыў толькі адзін, трое загінулі. Экіпаж нават не быў гатовы да катапультавання. Таму цяпер, магчыма, адбылося паўтарэнне той жа сітуацыі, калі гаворка сапраўды пра Ту-22М3.
Калі ж гэта быў Су-34 або Су-24, карціна магла быць аналагічнай — асабліва калі катапультаванне адбылося ў ангары. У такіх умовах у экіпажа няма шанцаў выжыць: крэслы не праб'юць перакрыцці, а ўдар будзе надзвычай моцны. Для такога нештатнага катапультавання павінна супасці некалькі фактараў: абціснутыя канцавікі, памылка экіпажа або тэхнічны збой. У большасці выпадкаў гэта чалавечы фактар. Расіяне, на жаль, яму больш падуладныя: не заўсёды цвярозыя, не заўсёды сабраныя. Часам так выходзяць на выкананне задачы — і гінуць.
— Якія фактары маглі прывесці да катастрофы Ан-22 «Антэй» падчас планавога аблёту?
— Ан-22 «Антэй» — самалёт майго ўзросту. Ён створаны ў 60-х гадах і адлятаў больш за 60 гадоў. Яго спрабавалі аднавіць, падымаць у паветра, але ў выніку так і не давялі да надзейнага стану. Такія «дзедкі» лятаць ужо не павінны. Я вось дзед — і не лятаю. А самалёты, якія старэйшыя за мяне, спрабуюць зноў ставіць на крыло і прымушаць выконваць заданні. Мы ўжо не можам лятаць, мякка кажучы. Гэта, вядома, доля сарказму, але яна дапамагае зразумець агульны стан спраў.
— Чаму аварыйнасць у расійскай ваеннай авіяцыі становіцца ўсё больш частай з’явай?
— Колькасць вылетаў на старой тэхніцы надзвычай вялікая. Пры выкананні баявых задач і вядзенні вайны авіярэсурс вельмі хутка вычэрпваецца. Самалёты зношваюцца, лётчыкі стамляюцца — і гэта трэба дакладна разумець.
Акрамя таго, у Расіі не так шмат лётнага складу. Многія загінулі ў вайне супраць Украіны, многія пастарэлі і сышлі па ўзросце. Маладыя пілоты выходзяць з паскораных праграм падрыхтоўкі, што само па сабе зніжае ўзровень бяспекі. На фоне стомы тэхнікі і чалавечага фактару гэта непазбежна павышае аварыйнасць.
Санкцыі таксама адыгрываюць велізарную ролю: Расія практычна не можа вырабляць новую авіяцыйную тэхніку або якасна рамантаваць старую.
І галоўнае. Расія — гэта толькі ашмётак Савецкага Саюза. У свой час СССР вырабляў велізарную колькасць авіяцыйнай тэхнікі, размеркаваўшы вытворчасць па пятнаццаці рэспубліках. Цяпер Расія спрабуе аднавіць тую ж наменклатуру, але без саюзнай прамысловай базы гэта проста немагчыма. У яе няма і ўжо не будзе тых вытворчых магчымасцей, якімі валодаў Савецкі Саюз.
Таму мы назіраем заканамерны вынік разбурэння расійскай авіяпрамысловасці. Заканамерны вынік завяршэння эпапеі Расійскай імперыі.