Аляксей Мельнік: Удары па ценявым флоце выклікалі ў Расіі шок
- 4.12.2025, 18:30
Нават часовае скарачэнне экспарту нафты становіцца сур'ёзным ударам па расійскім бюджэце.
Украіна адкрыла новы фронт супраць Крэмля — на моры: пад ударам апынуліся не толькі НПЗ, але і расійскія танкеры ценявага флоту, якія забяспечваюць мільярды для бюджэту Пуціна. Ужо вядома пра ўдары па трох суднах у Чорным моры, але, паводле некаторых звестак, пашкоджаных танкераў можа быць у разы больш.
Што вядома пра рэальны маштаб украінскай аперацыі? Па каментар сайт Charter97.org звярнуўся да ваеннага эксперта, суадырэктара праграм знешняй палітыкі і міжнароднай бяспекі Цэнтра Разумкова ў Кіеве Аляксея Мельніка:
— Так, сапраўды, Украіна ўзяла на сябе адказнасць за некалькі з гэтых атак. Не тое, каб адкрыла новы фронт, бо гэта ўваходзіць у стратэгію пазбаўлення Расіі даходаў ад продажу нафты і газу. Усё гэта — у адным кантэксце з тымі ўдарамі, якія ажыццяўляюцца па аб'ектах нафтаперапрацоўкі і транспартавання.
У дадзеным выпадку тое, што былі атакаваныя танкеры ў моры, а Украіна амаль неадкладна ўзяла на сябе адказнасць, выклікала шок не толькі ў самой Расіі, але і глабальна. Пазней, калі крыху асэнсавалі пэўныя тлумачэнні з боку Украіны, стала больш зразумела, што гэта не «танкерная вайна» ў шырокім сэнсе, а вайна супраць танкераў пэўнай катэгорыі.
Гэта «ценявы флот» Пуціна, і мэты выбіраліся ў той момант, калі яны цалкам выпадалі з катэгорыі законных перавозак. Таму ўсім зразумела, што гэта — Расія, але якраз у той момант танкеры былі без грузу, і яны фармальна не належалі ніводнай з краін. Таму Крэмлю фармальна і прад'явіць няма чаго, бо гэтыя судны не значыліся як уласнасць Расійскай Федэрацыі.
— Ці змогуць Узброеныя сілы Украіны ўдарамі па танкерах і Наварасійску фактычна спыніць экспарт расійскай нафты праз Чорнае мора?
— На жаль, найхутчэй не, але нават часовае скарачэнне гэтых аб'ёмаў або частковае скарачэнне ў больш доўгатэрміновай перспектыве — гэта ўсё адно істотна, паколькі гэта адна з асноўных крыніц даходаў расійскага бюджэту.
Другі момант — тое, што гэтыя атакі супалі з глабальнымі працэсамі на рынку нафты: павелічэннем здабычы, паставак і зніжэннем цэн як вынікам рашэнняў краін АПЕК. І санкцыі, якія былі ўведзены адміністрацыяй Трампа, таксама паўплывалі на попыт на расійскую нафту і на зніжэнне яе цаны за кошт зніжак, якія Расія вымушана даваць. Гэта такі кумулятыўны эфект, які павінен даць даволі сур'ёзны вынік.
Асцярога другасных санкцый з боку ЗША і пытанні бяспекі ўласнага танкернага флоту стымулявалі пакупнікоў расійскай нафты да перагляду таго, наколькі гэта прыбыткова, наколькі рызыкоўна і наколькі бяспечна. Маюцца на ўвазе рызыкі, звязаныя як з ваеннымі пагрозамі, так і з верагоднасцю трапіць пад другасныя санкцыі Злучаных Штатаў.