Atlantic Council: Вайсковыя злачынцы павінны быць пакараныя

• 4.12.2025, 12:51

Мірны план па Украіне не можа ўключаць амністыю.

Прапанова аб усеагульнай амністыі за злачынствы, учыненыя падчас вайны ва Украіне, выклікала хвалю абурэння ў украінскім грамадстве і сярод міжнародных праваабаронцаў. Гаворка ідзе пра пункт у нядаўна апублікаваным 28-пунктавым мірным плане прэзідэнта ЗША Дональда Трампа, які прадугледжвае адмову ўсіх бакоў ад узаемных прэтэнзій і расследаванняў ваенных злачынстваў, піша Atlantic Council (пераклад — сайт Charter97.org).

Крытыкі лічаць, што падобны крок фактычна азначае прабачэнне расійскіх ваенных злачынстваў. Асобнае абурэнне выклікаў той факт, што план быў абнародаваны неўзабаве пасля ракетнага ўдару Расіі па жылым доме ў Тэрнопалі, у выніку якога загінула больш за 30 чалавек, у тым ліку дзеці.

Украінская праваабаронца і лаўрэатка Нобелеўскай прэміі міру Аляксандра Матвійчук заявіла, што адмаўленне ад правасуддзя разбурыць міжнароднае права і створыць небяспечны прэцэдэнт беспакаранасці для аўтарытарных рэжымаў.

Гісторыкі і аналітыкі нагадваюць, што Расія ніколі не несла адказнасці за папярэднія ваенныя злачынствы — ад падаўлення паўстанняў у Венгрыі і Чэхаславакіі да войнаў у Чачні, Грузіі і першай агрэсіі супраць Украіны ў 2014 годзе. Адсутнасць пакарання, на думку экспертаў, сфармавала ў Крамля пачуццё поўнай беспакаранасці.

Прыхільнікі мірнай ініцыятывы сцвярджаюць, што цяпер важней спыніць вайну, чым дамагацца справядлівасці. Аднак апаненты падкрэсліваюць, што без юрыдычнай адказнасці любыя гарантыі з боку Расіі будуць ненадзейнымі і могуць толькі справакаваць новую агрэсію — ва Украіне, у Балтыйскім рэгіёне, на Каўказе або ў Цэнтральнай Азіі.

Эксперты настойваюць, што расследаванне ваенных злачынстваў і стварэнне спецыяльнага трыбуналу застаюцца ключавымі ўмовамі ўстойлівага міру і будучай бяспекі Еўропы.