Наталля Радзіна: Цуды здараюцца часцей, чым вы думаеце
- 31.12.2025, 11:16
Працягваем верыць у беларусаў.
Галоўная рэдактарка сайта Charter97.org Наталля Радзіна падвяла вынікі 2025-га года:
— Аднымі з самых шчаслівых момантаў гэтага года для мяне сталі вызваленне з турмаў палітвязняў і разуменне таго, што ўсё адбываецца недарэмна.
Сёлета мне давялося азірнуцца і ўспомніць сваё жыццё. Я рабіла гэта для кнігі Юрыя Фельштынскага «Беларусь Наталлі Радзіны». Спачатку былі доўгія размовы пад запіс, потым — праца непасрэдна над кнігай. Гэта было поўнае паглыбленне ў мінулае, аднаўленне ў памяці многіх падзей, сустрэч, людзей, думак і пачуццяў. Было вельмі нялёгка: адно здарэнне выклікала ў памяці дзясяткі іншых; міжволі я пачынала аналізаваць, меркаваць, што было б, калі б учыніла інакш, выбрала іншы шлях, прыняла іншае рашэнне, сказала зусім не тыя словы. Але калі Юрый Георгіевіч прыслаў мне ўжо гатовую кнігу, я ўбачыла, якім дзівосным чынам усё складвалася ў жыцці. І нават турма, цяжкія і доўгія ўцёкі з краіны, а потым і вымушаная эміграцыя былі неабходнымі этапамі шляху. Абсалютна ўсё, уключаючы самыя дробныя падзеі, адбывалася на лепшае.
Так, убачыць логіку ўласнага жыцця прасцей, чым адшукаць яе ў навакольным свеце. Мы жывём у складаны час, ідзе вайна, і вакол шмат гора. І, гледзячы на агульны хаос, здаецца, што надзеі на лепшае не так і шмат. Але цуды здараюцца значна часцей, чым мы думаем або паспяваем заўважыць.
Хіба не цуд — вызваленне сёлета столькіх палітвязняў? Яшчэ год таму, падводзячы вынікі, мы нават не здагадваліся, што столькі нашых герояў будуць на волі. Але яны выйшлі, і, хай не ўсе змаглі застацца ў роднай краіне, галоўнае, што яны жывыя: Паліна Шарэнда-Панасюк, Яўген Афнагель, Алесь Бяляцкі, Максім Вінярскі, Павал Севярынец і многія іншыя.
Усе гэтыя людзі, што прайшлі праз цяжкія выпрабаванні дзеля ідэі вольнай Беларусі, — нацыянальны залаты запас. Упэўненая, што ўсе яны знойдуць сябе ў новай рэчаіснасці і працягнуць служыць агульнай справе. Ніхто з вызваленых, з кім я размаўляла або чые інтэрв’ю чытала, не шкадуе, што тады, у 2020 годзе, выйшаў пратэставаць супраць дыктатуры і беззаконня. Таму я працягваю верыць у беларусаў.
А подзвіг Мікалая Статкевіча, які адмовіўся пакідаць Беларусь і вярнуўся ў турму? Сёння многія прызналі яго Чалавекам года, бо сваім учынкам Статкевіч не толькі натхніў беларусаў, але і выклікаў павагу да народа, у якога ёсць такія героі. Такія ўчынкі ўселяюць надзею.
Яшчэ адзін герой года — нядаўна адышоўшы журналіст Мікіта Мелкозераў. Яго заўчасная смерць шакавала, але давайце скажам Мікіту дзякуй за тое, што ён быў, бо ў апошнія гады гэты яркі блогер нечакана ўзяў на сябе місію адраджаць у моладзі цікавасць да беларускай гісторыі, культуры і мовы. Усё, што ён паспеў зрабіць, — ужо агульны здабытак, які, упэўненая, будуць развіваць яго прыхільнікі і паслядоўнікі.
А колькі не так прыкметных і зусім не асветленых прэсай добрых спраў штодня робяць беларусы як унутры краіны, так і за мяжой дзеля мары пра вольную Беларусь? Іх тысячы і тысячы ўчынкаў салідарнасці, падтрымкі, дапамогі, стварэння і развіцця. Напрыклад, вельмі многія людзі дапамаглі сёлета сайту «Хартыі’97» працягваць працу, і я бязмежна ўдзячная ўсім фондам, мецэнатам і чытачам, якія падтрымалі свабоднае слова.
Я перакананая: што б ні адбывалася сёння ў свеце і ў нашым жыцці, галоўнае — ідэя і мара. Пакуль жывая ідэя свабоднай дэмакратычнай Беларусі, пакуль дзеля гэтай мары людзі гатовыя дзейнічаць і ахвяраваць, — будзе жыць і Беларусь. І заўсёды будзе надзея.
З Новым годам, сябры!