Лукашэнка пачаў новы этап «цэментнай афёры»
- 30.12.2025, 10:15
Заводам, у якія ўжо ўлілі мільярды долараў, зноў дапамогуць з кішэняў беларусаў.
Цэментным заводам у 2026 годзе зноў кампенсуюць выплаты па крэдытах за кошт рэспубліканскага бюджэту. Гэта вынікае з пастановы Савета Міністраў, апублікаванай на Нацыянальным прававым інтэрнэт-партале.
Ідзе пра крэдыты, выдадзеныя «Беларусбанкам» двум прадпрыемствам — Беларускаму цэментнаму заводу і «Крычаўцэментнашыферу». У наступным годзе працэнты па гэтых крэдытах будуць пагашацца за кошт бюджэтных сродкаў, піша «Зеркало».
Па рублёвых крэдытах выплаты будуць кампенсаваць па стаўцы рэфінансавання. Працэнты па валютных крэдытах кампенсуюць у памеры больш за 7%, пры гэтым пералічэнні прадугледжаныя ў рублях.
Агульная сума крэдыту Беларускага цэментнага завода ўказана на ўзроўні 35,4 млн рублёў, з якіх асноўны доўг — 12,5 млн. «Крычаўцэментнашыфер» павінен банку больш за 65 млн долараў, з іх 27,9 млн — асноўны доўг.
Як у цэментныя заводы ўкладвалі мільярды
Пакуль чыноўнікі распавядаюць пра спробы выйсці са страт як пра поспехі цэментных прадпрыемстваў, дзяржава (а значыць, падаткаплацельшчыкі) з года ў год траціць на іх падтрымку мільярды рублёў.
У 2019 годзе было вырашана аказаць падтрымку на суму каля 900 млн долараў. Але не ўсе гэтыя сродкі ўжо былі выдзелены, паколькі такая форма дапамогі будзе працягвацца, то бок грошы за заводы банкам плацяць паступова.
У красавіку 2023 года Аляксандр Лукашэнка распарадзіўся вылучыць некаторым дзяржпрадпрыемствам падтрымку за кошт дзяржаўных сродкаў, павялічыўшы іх статутны фонд. Тры цэментныя заводы атрымалі ў агульнай складанасці 37,8 млн рублёў.
У 2019—2020 гадах «Краснасельскбудматэрыялы» атрымала ад Мінэнерга каля 4 млн долараў «на закупку тэхналагічнага абсталявання». Сродкі ўзялі з пазабюджэтнага цэнтралізаванага інвестыцыйнага фонду, які фінансуецца за кошт бюджэту.
Пры гэтым рашэнне аб выдзяленні гэтых сродкаў прынялі неўзабаве пасля таго, як Камітэт дзяржаўнага кантролю прызнаў, што мадэрнізацыя цэментных заводаў, якая каштавала бюджэту больш за 1 млрд рублёў, не прынесла належнай аддачы. То бок, бачачы, што схема растраты бюджэтных сродкаў не дапамагае заводам пачаць працаваць эфектыўна, чыноўнікі працягнулі ўліваць у іх вялікія грошы.
Атрымліваецца, што толькі з 2019 года аб’ём ужо аказанай і абяцанай дзяржпадтрымкі перавышае 2,9 млрд рублёў. І гэта без уліку ўскосных формаў дапамогі: растэрміноўкі па выплатах за энергарэсурсы або падатковыя льготы. Напрыклад, у тым жа 2019 годзе па рашэнні Лукашэнкі заводы атрымалі падатковыя льготы на дзесяцігоддзі наперад.
Насамрэч дзяржпадтрымка цэментнай галіны аказваецца на працягу дзесяцігоддзяў. За гэты час на гэтыя мэты патрацілі мільярды долараў.