«Часам думаю: калі б мог падысці да Пуціна з палкай і паставіць яму мазгі на месца»
- 27.12.2025, 9:37
Што кажуць жыхары Адэсы пад бесперапыннымі расійскімі атакамі.
Адэса амаль дзве тыдні жыве пад бесперапыннымі расійскімі атакамі. Асабліва цяжка пажылым людзям. «Медуза» публікуе артыкул The New York Times, дзе апавядаецца, як яны спраўляюцца.
У доме 64-гадовай Тацяны Рыбак у снежні не было электрычнасці як мінімум дзевяць дзён. Чатыры з іх яна да таго ж правяла без цяпла і вады.
Тацяна не можа хадзіць — яна ўжо шмат гадоў жыве з інваліднасцю, і пасля цяжкай аперацыі на нырках у 2023 годзе ў яе амаль адняліся ногі. Цяпер, калі пачынаюцца абстрэлы, яна проста кладзецца ў ложак і чакае.
«Мая нервовая сістэма цалкам разбураная. Літаральна ўчора вечарам, калі згасла святло і пачаўся абстрэл — гэтыя сірэны — было жудасна гучна. Але яшчэ страшней была выбуховая хваля. Дзверы і вокны дрыжалі, а я ляжала і не магла нікуды бегчы», — распавядае яна.
Нядаўна Тацяна папрасіла сацыяльнага работніка, які прыходзіць да яе, заклеіць вокны кватэры святочнай упаковачнай паперай, старымі ваеннымі плакатамі і лістом з тэкстам малітвы «Ойча наш».
Раней яна сама была сацыяльнай работніцай і думала, што ў старасьці ёй дапамогуць дзеці — трое сыноў і дачка. Але сыны ваююць на фронце, а дачка выехала з Украіны ў 2024 годзе.
«Усё, чаго я хачу цяпер, — хоць нейкага спакою, хаця б крыху. Здароўе проста развальваецца. Здаецца, сілы на нулі. Сіл больш не засталося», — кажа Тацяна Рыбак.
73-гадовы Магадан Фархіеў 25 гадоў праслужыў у савецкай арміі — разам з украінцамі і рускімі. Ён быў у Афганістане і атрымаў там раненне ў нагу. У Расіі ў яго ёсць брат і сястра, ён з імі больш не зносіцца.
У Фархіева ёсць 42-гадовы сын Андрэй з ДЦП. Андрэй не можа хадзіць і размаўляць, бацькі змяняюць яму падгузкі чатыры разы на дзень. Падчас моцных абстрэлаў яны перасаджваюць сына ў інвалідную каляску і вывозяць у калідор.
«Бо не дай божа што — куды мы з ім пабяжым?» — кажа Фархіеў.
Украінцы мяркуюць, што Расія атакуе Адэсу ў адплату за нядаўнія ўдары Узброеных Сіл Украіны па «ценявым флоце». Але калі ў іншых буйных гарадах інтэнсіўныя абстрэлы змяняюцца зацішшам, то Адэса амаль бесперапынна пад агнём з 12 снежня. Расія б'е найперш па портавай і энергетычнай інфраструктуры. За гэты час у горадзе загінулі як мінімум дзевяць чалавек.
У Адэсе працуюць «пункты нязломнасці», у якіх можна зарадзіць тэлефон і сагрэцца. Ежу гатуюць на самаробных плітках на вуліцы. У некаторых дварах усталяваныя магутныя генератары, каб усе жыльцы маглі запітаць свае дамы. Адзін з мясцовых жыхароў працягнуў правады ад аўтамабільнага акумулятара ў кватэру, каб працавалі халадзільнік і пральная машына.
83-гадовы жыхар Адэсы Аляксей Каладчук называе адсутнасць святла і цяпла «не такой ужо вялікай праблемай» для сябе і шкадуе пра боршч, які ён забыў вынесці ў холад.
«Часам я думаю: калі б я мог падысці да Пуціна з палкай, я б добра заехаў яму па галаве — можа, гэта паставіла б яму мазгі на месца, бо з імі відавочна нешта не так», — кажа Каладчук.
Альга Дзямідава, сацыяльная работніца дабрачыннага фонду «Культура дэмакратыі», кажа, што асноўная частка яе працы цяпер — гэта псіхалагічная падтрымка. Часам дастаткова проста прыйсці і распытаць падапечных пра іх маладосць:
Калі няма святла, цяпла, вады — надыходзіць апатыя. Думаеш: усё, гэта канец. А потым разумееш — не. Ні ў якім разе. Нельга здавацца. Трэба жыць. Вытрымаць гэта. Стане лепш.