«Усе тармазы знятыя»: спроба Крэмля перакрыць рынак уцечак даных дала адваротны эфект

• 26.12.2025, 15:27

Вялікія гульцы з'ехалі за мяжу, дзе Крэмль не мае над імі ўлады.

Расія спрабуе абуздаць маштабны нелегальны рынак персанальных даных, але ўзмацненне рэпрэсій прывяло да адваротнага выніку. Эксперты і журналісты адзначаюць: уцечак стала больш, а самыя адчувальныя базы цяпер свабодна цыркулююць за межамі краіны, піша The Guardian (пераклад — сайт Charter97.org).

Рынак даных, які існаваў больш за дзесяць гадоў, уяўляў сабой паралельную інфармацыйную эканоміку, заснаваную на карупцыі сярод чыноўнікаў, паліцэйскіх, банкаўскіх супрацоўнікаў і ахоўнікаў. За невялікія сумы можна было атрымаць пашпартныя даныя, адрасы, гісторыю паездак і нават унутраныя паліцэйскія звесткі. Ім карысталіся журналісты-расследавальнікі, сілавікі і злачынныя групоўкі.

Доўгі час улады фактычна цярпелі гэта, лічачы яго зручным інструментам. Аднак на фоне вайны з Украінай Крэмль стаў разглядаць уцечкі як пагрозу: імі актыўна карысталіся тэлефонныя махляры і украінскія спецслужбы, якія выяўляюць расійскіх вайскоўцаў і чыноўнікаў.

Пасля таго як Пуцін публічна прызнаў, што ягоны знаёмы стаў ахвярай махляроў, улады рэзка ўзмацнілі заканадаўства. За доступ да і распаўсюд злітых даных цяпер пагражае да 10 гадоў турмы. Пачаліся арышты аператараў, уключаючы каманду папулярнага сэрвісу Usersbox.

Аднак, паводле слоў журналіста Андрэя Захарава, эфект аказаўся адваротным. Вялікія гульцы з'ехалі за мяжу і перасталі ўлічваць нефармальныя абмежаванні. «Раней яны стрымліваліся, цяпер усе тармазы знятыя», — кажа ён.

У выніку ў сеціва трапілі маштабныя базы даных, уключаючы ўцечку ФСБ «Кордон-2023» з інфармацыяй пра перасячэнне мяжы за амаль дзесяць гадоў. Да ўцечак актыўна далучыліся і праўкраінскія хакеры, якія публікуюць даныя бясплатна. Паводле ацэнак экспертаў, сёння доступ да асабістых даных расіян стаў прасцей, чым калі-небудзь.