Гісторыя працуе разам з Узброенымі Сіламі Украіны

• Юрый Федарэнка
• 23.12.2025, 10:32

Пачвары імперый падаюцца вечнымі толькі да моманту свайго краху.

Не так даўно ў Крамлі зацвердзілі дакумент з сумнай і амаль супакойлівай назвай — «Стратэгія нацыянальнай палітыкі да 2036 года». Звычайна такія тэксты не выклікаюць ажыятажу: шмат «правільных» слоў, шмат бюракратычных фармулёвак… Менавіта таму большасць медыя прайшла міма. Але ўважліва прачытала дакумент Служба знешняй разведкі Украіны — і гэтае чытанне аказалася значна цікавейшым, чым можа падацца на першы погляд.

«Стратэгія-2036» — гэта не пра культуру і не пра «гарманізацыю міжнацыянальных адносін». Гэта — дактрына. Дакладная, халодная і цынічная. Дактрына ператварэння шматнацыянальнай, так званай «федэрацыі», у «адзін народ». Не шляхам дыялогу або суіснавання, а шляхам асіміляцыі, падаўлення і знішчэння інакшасці.

Адзін з ключавых накірункаў гэтай стратэгіі — інтэграцыя часова акупаваных украінскіх тэрыторый. Інтэграцыя — слова, якое ў нармальных дзяржавах азначае развіццё і павагу. У расійскім варыянце яно азначае маштабную прапаганду, ліквідацыю ўкраінскай ідэнтычнасці, выцясненне мовы, перапісванне гісторыі і фармаванне так званай «агульнарасійскай грамадзянскай прыналежнасці». Фактычна — паскораную русіфікацыю.

Рускі народ у гэтай стратэгіі абвяшчаецца адзінай «дзяржаўнастваральнай» нацыяй. Руская мова і культура — «ядром цывілізацыйнага кода». Перад намі нават не спроба пабудовы паліэтнічнай імперыі, а адкрыты асімілятыўны нацыяналізм імперскага ўзору. Тое, што ў ХХ стагоддзі лічылася небяспечным анахранізмам, у ХХІ падаецца як «аднаўленне гістарычнай справядлівасці».

Асабліва змрочна гучаць фармулёўкі пра «выяўленне канфліктных сітуацый» і «аператыўнае рэагаванне» на іх. У перакладзе з крэмлёўскай мовы гэта азначае рэпрэсіі. Прэвентыўныя. Сістэмныя. Законныя з пункту гледжання самой сістэмы.

У «Стратэгіі-2036» крыецца дактрынальнае абгрунтаванне бясконцай вайны. «Аб'яднанне гістарычных зямель» і «абарона рускамоўных» падаюцца не як агрэсія, а як натуральны стан існавання «дзяржавы-цывілізацыі». Вайна становіцца не надзвычайнай падзеяй, а нормай. Мір — адхіленнем.

Таму, калі на Захадзе зноў і зноў задаюць пытанне: ці хоча Расія міру, адказ ужо зафіксаваны ў афіцыйным дакуменце на бліжэйшыя дзесяць гадоў: не хоча і не плануе. Таму што мір супярэчыць самой логіцы яе палітычнага існавання.

Адзіны спосаб супрацьстаяць гэтай ідэалогіі — сілавы. Не таму, што хтосьці гэтага хоча, а таму, што іншую мову гэтая сістэма не разумее. Расійскі неафашызм, які ў нас прывыклі называць рашызмам, не знікае ад дыпламатычных фармулёвак і «глыбокіх занепакоенасцяў».

Гісторыя, у рэшце рэшт, заўсёды расстаўляе кропкі над «і». На гэты раз яна працуе разам з Сіламі абароны Украіны. Пачвары імперый падаюцца вечнымі толькі да моманту свайго краху. А ён непазбежны. Слава Украіне!

Юрый Федарэнка, «Фэйсбук»