Навукоўцы: лаянка дапамагае ў спорце і барацьбе са стрэсам
- 19.12.2025, 20:59
Лаяцца карысна?
Нецэнзурная лаянка можа палепшыць вашу фізічную форму, настрой і нават упэўненасць у сабе. Гэта не парада ад хулігана, а выснова новага даследавання псіхолагаў. Аказваецца, своечасова вылаяўшыся — гэта не толькі эмацыйная разрадка, але і сапраўдная дапамога арганізму, піша Popular Science.
«У многіх сітуацыях людзі — свядома ці не — стрымліваюць сябе і не выкарыстоўваюць усю сваю сілу, — тлумачыць Рычард Стывенс, псіхолаг з брытанскага Кілскага ўніверсітэта. — Сквернаслоўе — гэта просты і даступны спосаб дапамагчы сабе засяродзіцца, адчуць упэўненасць, менш адцягвацца і «выкласціся» крыху больш».
Стывенс і яго калегі даўно вывучаюць як псіхалагічныя, так і фізічныя эфекты нецэнзурнай лексікі. Іх папярэднія працы ўжо паказалі выразную сувязь паміж «моцнымі слоўцамі» і лепшымі вынікамі ў выпрабаваннях — напрыклад, пры ўтрыманні рукі ў ледзяной вадзе або выкананні складаных фізічных практыкаванняў.
«Цяпер гэта добра адтворны і надзейны вынік, — кажа Стывенс. — Але пытанне ў тым, якім менавіта чынам лаянка нам дапамагае? Які псіхалагічны механізм?»
Каб гэта высветліць, каманда правяла новы эксперымент, вынікі якога апублікаваныя 18 снежня ў часопісе American Psychologist. У даследаванні ўдзельнічалі 192 добраахвотнікі, якія выконвалі складанае практыкаванне (адцісканні ад стула). Кожныя дзве секунды ім трэба было вымаўляць або абранае браннае слова, або нейтральнае.
Пасля выканання задання ўдзельнікі запоўнілі апытальнік пра свой псіхічны стан. Навукоўцаў цікавілі ўзровень раскутасці, пачуццё гумару, адцягненасць, упэўненасць у сабе і эмацыйны ўздым. Асобная ўвага надавалася вымярэнню «плыні» — стану поўнага ўцягнення і задавальнення ад дзейнасці.
Вынікі аказаліся красамоўнымі: як і ў папярэдніх эксперыментах, людзі, якія лаяліся падчас практыкаванняў, маглі рабіць адцісканні «значна даўжэй», чым тыя, хто казаў нейтральныя словы. Прааналізаваўшы адказы, навукоўцы прыйшлі да высновы, што сацыяльна табуяваная лаянка можа напрамую ўзмацняць у чалавека стан «плыні», упэўненасць у сабе і засяроджанасць.
«Гэтыя знаходкі дапамагаюць растлумачыць, чаму сквернаслоўе такое распаўсюджанае, — рэзюмуе Стывенс. — Лаянка літаральна з'яўляецца бясплатным, не патрабуе лекаў, нізкавытратным і лёгкадаступным інструментам, які заўсёды пад рукой, калі нам патрэбны імпульс для паляпшэння выніку».
Аўтары даследавання адзначаюць, што гэты эфект можа быць карысны не толькі ў спорце, але і ў фізічнай рэабілітацыі, а таксама ў любых паўсядзённых сітуацыях, якія патрабуюць дадатковай смеласці і рашучасці.
Вынік ад навукі просты: наступным разам, калі сутыкняцеся з асабліва цяжкай або стрэсавой задачай, — не стрымлівайцеся. Карысць для вашай прадукцыйнасці і настрою можа пераважыць усе косыя позіркі. Галоўнае — выбіраць адпаведны час і месца.