«Расію на Данбасе чакае вельмі цвёрды арэшак»
- 16.12.2025, 14:51
Абвал фронту РФ непазбежны.
За апошнія тыдні расійская акупацыйная армія істотна актывізавалася. У асобныя дні колькасць баявых сутыкненняў перавышае 300. Тым не менш не варта казаць, што гэта апошні рывок праціўніка. У яго і надалей дастаткова рэсурсаў — і чалавечых, і вайскова-тэхнічных, — каб наступаць прынамсі да вясны наступнага года. Але абвал расійскага фронту непазбежны, бо не ўсе яго рэсурсы папаўняльныя.
Што да найбліжэйшых планаў ворага, то гэта захоп усёй Данецкай вобласці ў адміністрацыйных межах да вясны 2027 года. Аднак гэтая задача можа аказацца занадта складанай. Напрыклад, праціўніку давядзецца пераадолець гарадскую агламерацыю Славянск — Краматорск — Канстанцінаўка, а гэта «вельмі цвёрды арэшак». Разам з тым Сілы абароны таксама не збіраюцца сядзець склаўшы рукі. Яны працягваюць умацоўваць абарону, а таксама актыўна дзейнічаць на іншых участках фронту.
Такі прагноз у эксклюзіўным інтэрв’ю OBOZ.UA агучыў ваенны эксперт Уладзіслаў Селязнёў.
– Паводле інфармацыі галоўнакамандуючага ЗСУ генерала Аляксандра Сырскага, вораг істотна актывізаваўся. У асобныя дні колькасць баявых сутыкненняў перавышае 300, што фактычна з’яўляецца рэкордам. Адначасова мы памятаем, што акупацыйная армія вядзе наступ фактычна з кастрычніка 2023 года. За кошт чаго праціўнік можа дазваляць сабе такія перыяды павышанай актыўнасці? Ці можа гэта быць нейкім апошнім рыўком адчаю?
– Актыўнасць ворага вызначаецца наяўнасцю ў яго рэсурсаў. Адпаведна, калі яму ёсць чым ваяваць, ён гэтыя рэсурсы выкарыстоўвае і атакуе нас на розных рубяжах і пазіцыях. У мінулым месяцы, у лістападзе, таксама быў усплёск — больш за 300 баявых сутыкненняў цягам сутак, але і ў іншыя дні, калі інтэнсіўнасць некалькі меншая, яна ўсё адно перавальвае за лічбу 200 і больш.
Відавочна, што ў праціўніка ёсць рэсурсы і адпаведная матывацыя рэалізаваць хаця б частку планаў Пуціна, дзеля якіх ён пачынаў так званую спецыяльную ваенную аперацыю. Ідзе найперш пра акупацыю Данецкай і Луганскай абласцей. Менавіта таму большая частка баявых сутыкненняў адбываецца на тэрыторыі нашай Данецкай вобласці.
Што да сцверджанняў, што гэта апошні рывок, дык я не з’яўляюся прыхільнікам такой версіі. Успомніце мінулы год, канец жніўня: тады генерал Буданаў заяўляў, што да пачатку кастрычніка ў праціўніка будзе вычарпаны наступальны патэнцыял. Мінуў кастрычнік 2024 года, мінуў кастрычнік 2025 года, снежань у разгары — а наступальны патэнцыял у ворага ўсё яшчэ не вычарпаны, ён мае магчымасць атакаваць. Таму, думаю, рабіць заявы, што ў праціўніка вось-вось скончацца рэсурсы, не варта.
Давайце паглядзім на гэтую гісторыю праз лічбы. Экс-прэзідэнт Расійскай Федэрацыі Мядзведзеў літаральна на мінулым тыдні, праводзячы нараду, заявіў, што 400 тысяч грамадзян Расійскай Федэрацыі падпісалі адпаведныя кантракты з расійскай арміяй, і яшчэ 34 тысячы добраахвотнікаў сталі ў шэрагі акупацыйнай арміі. Наша разведка сцвярджае, што за 2025 год расіяне дадалі ў склад сіл і сродкаў, задзейнічаных у рамках так званай СВА, яшчэ 67 тысяч, давёўшы сумарную колькасць да 710 тысяч. То-бок, з аднаго боку, 434 тысячы, якія цягам 2025 года прыбывалі, а з другога — павелічэнне на 67 тысяч.
Такім чынам, ёсць нейкі натуральны ўбытак. Адкуль ён бярэцца? Відавочна, гэта вынік эфектыўнай працы ўкраінскай арміі ў абароне. Штомесяц 30 тысяч і нават больш забітых і пакалечаных расійскіх вайскоўцаў — гэта рэальнасць, з якой сутыкаецца Расія на полі бою. Прычым 65% ад гэтых лічбаў — гэта менавіта забітыя або ўжо памерлыя ад ран расійскія вайскоўцы. Лічбы насамрэч жудасныя, але расійскі Генштаб гэта задавальняе, і яны гатовыя літаральна трупамі сваіх салдат засыпаць украінскія землі дзеля іх захопу.
Што мы ў прынцыпе павінны ў гэтым кантэксце разумець? Праціўнік і далей будзе працягваць весці актыўныя баявыя дзеянні, бо казаць пра поўнае вычарпанне яго наступальнага патэнцыялу пакуль не даводзіцца. Працуе расійская эканоміка, адпаведныя рэсурсы прадаюцца як у краіны Захаду, так і найперш у Кітай і Індыю, адпаведна, грошы на вядзенне вайны ёсць. Таксама ёсць людскія рэсурсы для папаўнення тых самых штурмавых атрадаў, якія раз пораз атакуюць нашы рубяжы і пазіцыі.
Таму казаць пра стагнацыю, прынамсі ў бліжэйшай перспектыве, я не рызыкну. Няма падстаў на гэта спадзявацца. Але, як кажуць, вада камень точыць, таму тыя мерапрыемствы, якія нашы Сілы абароны праводзяць у рамках стратэгічнай абароны, паступова вычарпваюць наступальны патэнцыял расійскай арміі; нашы ўдары сярэдняй глыбіні і глыбінныя ўдары паступова падточваюць баявую моц расійскай арміі.
Так, абвал не адбудзецца заўтра і нават паслязаўтра, але ў нейкай аддаленай перспектыве гэта здарыцца, таму што некаторыя рэсурсы ў праціўніка малапапаўняльныя. Напрыклад, мінулыя суткі (14 снежня. — Рэд.) прадэманстравалі даволі эфектыўную працу нашых Сіл абароны ў рамках контрабатарэйнай барацьбы і артылерыйскіх дуэляў. Было знішчана больш за шэсць з паловай дзясяткаў артылерыйскіх сістэм. Гэта добры вынік.
Зразумела, што расіяне часткова кампенсуюць гэтыя страты за кошт паставак з Паўночнай Карэі, але цалкам забяспечыць папаўняльнасць гэтых рэсурсаў яны не могуць. Плюс звярніце ўвагу: апошнім часам на полі бою вельмі рэдка сустракаецца бранятэхніка. У выключных выпадках, на найбольш прыярытэтных участках фронту праціўнік задзейнічае танкі. Чаму? Бо гэтая тэхніка на полі бою асуджаная. Сучасная зона паражэння не пакідае ніводнага шанцу любой браняванай тэхніцы, наколькі б яна ні была абаронена як сістэмамі радыёэлектроннай барацьбы, так і фізічнымі элементамі, якія павінны эфектыўна супрацьдзейнічаць дронам. Але не. Гэтая опцыя не працуе. Калі не адным дроном, дык дзесяткам дронаў мы дакладна і гарантавана спалім любы расійскі танк, нават самы сучасны.
Такім чынам, у гэтых умовах фактар адаптацыі дзеянняў да ўмоў сучаснай вайны з’яўляецца вызначальным. Таму, найхутчэй, мы наўрад ці ўбачым нейкую стагнацыю на полі бою. Праціўнік мае дастатковую колькасць жывой сілы, усё ж такі 710 тысяч — гэта нямала. Адпаведна, баі будуць працягвацца і ў снежні, і ў студзені, і да вясны, бо рэсурсаў дакладна будзе дастаткова, каб весці актыўныя наступальныя дзеянні.
Акцэнты відавочныя: уся Данецкая і Луганская вобласці. У расіян гараць дэдлайны. Те, што яны планавалі зрабіць у рамках летняй наступальнай кампаніі, правалена. Цяпер яны спрабуюць гэта кампенсаваць.
Я пастаянна паўтараю, што для праціўніка прыярытэтнымі з’яўляюцца тры напрамкі: першы — стварэнне ўдарнага плацдарма на Ліманскім напрамку. Мы бачым актывізацыю баявых дзеянняў у раёне Лімана і Северска. Другі — стварэнне плацдарма ў раёне Часавага Яра. Мы бачым бесперапынныя баі на гэтым участку фронту. І трэці — стварэнне плацдарма ў раёне Тарэцка.
Баявыя дзеянні, якія адбываюцца там, гэтак жа як і баі ў раёне Пакроўска і Мірнаграда, сведчаць пра тое, што праціўнік усё яшчэ спрабуе стварыць ударныя плацдармы, адкуль ён сінхронна з трох напрамкаў хоча атакаваць нашу гарадскую агламерацыю, у якую ўваходзяць Славянск, Краматорск, Дружкоўка і Канстанцінаўка.
– Але згадзіцеся, ужо цяпер ёсць добрыя навіны. Калі паглядзець на карту баявых дзеянняў, можна ўбачыць, што Купянск, урэшце, не афарбаваны ў чырвонае. Мы бачылі прэзідэнта Зяленскага, які быў у Купянску. Яшчэ адна добрая навіна ў тым, што агульная колькасць акупацыйнай арміі практычна не змяняецца — гэта 710 тысяч, нягледзячы на пастаяннае папаўненне. І яшчэ адна добрая навіна — тэрміны поўнага «вызвалення» Данецкай вобласці агрэсар пераносіць на вясну 2027 года. Па вашых ацэнках, ці можам мы чакаць, што вясной магчымы істотны пералом на нашу карысць?
– Вайна — штука нялінейная. Немагчыма вылічыць сярэдні арыфметычны паказчык, каб дакладна сцвярджаць, што да пэўнага часу адбудзецца захоп той ці іншай тэрыторыі. Часам у праціўніка ёсць магчымасць сілаю і рэсурсамі атакаваць і прасоўвацца ў глыбіню нашай абароны, часам ён вымушаны зарывацца ў зямлю і не прасоўвацца ні на метр на тым або іншым участку фронту, бо ключавы фактар, які на гэты працэс уплывае, — гэта фактар рэсурсаў.
Паколькі мы не маем поўнай карціны адносна планаў расійскага Генштаба, сцвярджаць, што да вясны 2027 года праціўнік зможа поўнасцю акупаваць усю тэрыторыю Данецкай вобласці, я не рызыкну. Чаму? Справа ў тым, што гарадская агламерацыя, у якую ўваходзяць Славянск, Краматорск і Канстанцінаўка, — гэта вельмі «цвёрды арэшак». Вакол гэтых населеных пунктаў створана магутная сетка абаронных збудаванняў, і відавочна, што пераадолець іх будзе надзвычай складана. Баі ў гарадской забудове — выключна складаны від вядзення баявых дзеянняў.
З сакавіка 2024 года працягваюцца баі ў раёне Часавага Яра. На заходніх ускраінах гэтага горада, у населеных пунктах, якія з’яўляюцца пасёлкамі-спадарожнікамі Часавага Яра, дагэтуль адбываюцца баявыя сутыкненні, і гэтыя пасёлкі часткова знаходзяцца пад кантролем украінскіх Сіл абароны. То-бок у гарадку Часаў Яр з дзесяцітысячным насельніцтвам давоеннага перыяду баі працягваюцца паўтара года. Таму можна ўявіць, як доўга будуць працягвацца баявыя сутыкненні ў Краматорску — з велізарнай шматпавярховай забудовай, з вялізнай прамысловай зонай.
Таму ў праціўніка могуць быць якія заўгодна амбіцыйныя планы, яны могуць будаваць якія заўгодна праекты ў плане вызначэння тэрмінаў, калі яны змогуць захапіць тыя ці іншыя ўчасткі фронту на тэрыторыі нашай Данецкай вобласці. Але, як кажуць, «дурны думкай багаты». Ёсць абсалютна відавочныя намеры ўкраінскага Генштаба забяспечыць устойлівасць нашай абароны. Адпаведна, каб у ворага не было ілюзій, працягваецца эфектыўная праца нашых Сіл абароны на іншых участках фронту.
Звярніце ўвагу: праціўнік ужо пляскаў у далоні, сцвярджаючы, што ён поўнасцю ўзяў пад кантроль участак фронту, які аб’ядноўвае Купянск і Купянск-Вузлавы. Але бачыце, як сітуацыя кардынальна змянілася. І цяпер ужо дурнем выглядае Уладзімір Пуцін, які раней, абапіраючыся на сцвярджэнні свайго Генштаба, спрабаваў усіх упэўніць у тым, што Купянск поўнасцю знаходзіцца пад кантролем расійскай арміі. Не, не пад кантролем. І перспектывы для праціўніка даволі хісткія, бо яму надзвычай складана пры цяперашняй дыспазіцыі расійскіх акупацыйных войскаў і Сіл абароны Украіны разлічваць на маштабны поспех.
Бо тыя праблемы, з якімі мы сутыкаліся яшчэ літаральна месяц таму ў раёне Купянска, былі вызначаныя абсалютна нерацыянальнымі, а часта і непрафесійнымі рашэннямі некаторых камандзіраў брыгад украінскіх Сіл абароны, якія дзейнічалі на гэтым участку фронту. Хлусня і ненаданне адпаведных рэальных дакладаў пра сітуацыю на зямлі прывялі да таго, што мы страцілі пэўныя рубяжы і пазіцыі. Але ў выніку адпаведных намаганняў пад кіраўніцтвам адпаведных камандзіраў нам удалося стабілізаваць сітуацыю.