WP: ЗША прапанавалі Украіне «карэйскі сцэнар» міру з Пуціным
- 10.12.2025, 15:07
Ён прадугледжвае, у тым ліку, хуткае ўступленне ў ЕС.
Нягледзячы на ўсю дзелавую манеру перамоўшчыкаў Дональда Трампа у такім далікатным дыпламатычным пытанні, як спыненне вайны ва Украіне, і іхнюю гатоўнасць наладзіць адносіны з пуцінскай Расіяй, план, які распрацоўваецца, можа стаць асновай для рэальнага мірнага ўрэгулявання, піша The Washington Post. Яго асноўныя палажэнні прадугледжваюць карэйскую мадэль падзелу ваяўнічых бакоў, абарону суверэнітэту і бяспекі Украіны, яе ўступленне ў ЕС ужо ў 2027 годзе, вяртанне ёй Запарожскай АЭС і аднаўленне эканомікі за кошт амерыканскіх, еўрапейскіх і замарожаных расійскіх сродкаў.
«Вось простае апісанне таго, якім павінен быць мір ва Украіне: суверэнная дзяржава, межы якой абаронены міжнароднымі гарантыямі бяспекі, што ўваходзіць у Еўрапейскі саюз і аднаўляе сваю эканоміку дзякуючы буйным інвестыцыям з ЗША і Еўропы, — піша Дэвід Ігнаціус, калумніст The Washington Post па знешняй палітыцы, са спасылкай на ўдзельнікаў перамоваў. — Нягледзячы на жорсткую перамоўную тактыку прэзідэнта Дональда Трампа і яго незразумелую сімпатыю да расійскага агрэсара, такая здзелка, судзячы з таго, што я чую ад амерыканскіх, украінскіх і еўрапейскіх чыноўнікаў, падаецца ўсё больш рэальнай».
Як распавёў Ігнаціусу ўкраінскі чыноўнік, цяпер абмяркоўваюцца тры дакументы: мірны план, гарантыі бяспекі і план аднаўлення эканомікі. У іх будуць уносіцца змены; у прыватнасці, у сераду Украіна і яе еўрапейскія саюзнікі плануюць прадставіць некаторыя з іх. Ігнаціус пералічвае асноўныя ідэі, што абмяркоўваюцца, пра якія на гэтым тыдні яму распавялі чыноўнікі з Украіны і ЗША.
Украіна ўступіць у ЕС ужо ў 2027 годзе. У Вашынгтоне мяркуюць, што змогуць пераадолець супраціў Венгрыі, урад якой цяпер катэгарычна выступае супраць гэтага. Членства ў ЕС будзе спрыяць развіццю гандлю, інвестыцый, барацьбе з карупцыяй.
ЗША дадуць Украіне гарантыі бяспекі, аналагічныя артыкулу 5 статуту НАТА. Кіеў настойвае, каб ЗША падпісалі такую дамову і ратыфікавалі яе ў Кангрэсе; еўрапейскія краіны дадуць уласныя гарантыі. Новая Стратэгія нацыянальнай бяспекі ЗША ставіць пад вялікі сумнеў гатовасць Вашынгтона аказваць ваенную дапамогу ў Еўропе ў выпадку паўторнага нападу Пуціна. Але каманда Трампа запэўнівае, што ЗША гатовыя і далей забяспечваць Украіну разведдадзенымі, а гэта з’яўляецца неад’емнай умовай забеспячэння бяспекі.
Расія не будзе мець ніякага права вета ў пытанні суверэнітэту Украіны. Але пытанне аб колькасці Узброеных Сіл Украіны яшчэ абмяркоўваецца. Кіеў адмаўляецца ад любога фармальнага канстытуцыйнага абмежавання, на якім настойвае Масква. Але, на думку чыноўнікаў, Украіна можа ўмацаваць абарону за кошт дадатковых сіл, такіх як нацыянальная гвардыя і інш.
Дэмілітарызаваная зона ўздоўж усёй лініі спынення агню будзе падобная да той, што падзяляе Паўночную і Паўднёвую Карэі. Яна будзе старанна кантралявацца, а за ёй размесціцца больш глыбокая зона, дзе забаронена выкарыстоўваць цяжкае ўзбраенне.
Тэрытарыяльнае пытанне застаецца адным з найбольш спрэчных. Кіеў адмаўляецца перадаваць Расіі неакупаваныя раёны Данбаса. Каманда Трампа сцвярджае, што ў выпадку працягнення вайны значная іх частка ўсё адно можа быць страчана, і лепш пайсці на ўступкі цяпер, каб пазбегнуць ахвяр. Яна прапанавала некалькі фармулёвак, уключаючы дэмілітарызацыю перададзеных Расіі раёнаў і стаўленне да акупаваных тэрыторый па карэйскай мадэлі: Паўднёвая Карэя дагэтуль заяўляе пра сваё законнае права на ўвесь паўвостраў, на тым самым настойвае і Паўночная.
Запарожская АЭС вяртаецца Украіне. Прапанову ЗША ўзяць яе пад кіраванне некаторым украінскім чыноўнікам даспадобы.
Адміністрацыя Трампа будзе садзейнічаць інвестыцыям і эканамічнаму развіццю Украіны. На гэтыя мэты можа быць накіраваная частка замарожаных у Еўропе расійскіх рэзерваў. Амерыканскія чыноўнікі вядуць перамовы з Лары Фінкам, генеральным дырэктарам найбуйнейшай у свеце кіруючай кампаніі BlackRock, аб аднаўленні плана па стварэнні Фонду развіцця Украіны. Прадугледжвалася, што ён прыцягне $400 млрд на аднаўленне і ў праекце будзе ўдзельнічаць Сусветны банк.