Астраномы выявілі ў космасе непрытлумачальны чырвоны аб'ект

• 1.12.2025, 14:00

Гэта нешта зусім новае.

З дапамогай касмічнага тэлескопа Вэба астраномы выявілі мноства так званых «маленькіх чырвоных кропак» у раннім Сусвеце. Іхняя прырода выклікае спрэчкі, але адзін з гэтых чырвоных аб'ектаў асабліва дзіўны.

Верагодна, гэта зусім новы від астранамічных аб'ектаў. Паводле слоў навукоўцаў, усе «маленькія чырвоныя кропкі» знаходзяцца так далёка, што святло ад іх падарожнічала да нас прыблізна 12 мільярдаў гадоў. Гэта значыць, што навукоўцы ўбачылі гэтыя аб'екты такімі, якімі яны былі праз 1,8 млрд гадоў пасля Вялікага выбуху. Даследаванне апублікавана ў часопісе Astronomy&Astrophysics, паведамляе Science Daily.

Першапачаткова астраномы дапусцілі, што вельмі яркія дзіўныя чырвоныя аб'екты могуць быць велізарнымі зоркамі. Але «маленькія чырвоныя кропкі» не адпавядалі ніводнаму з звыклых апісанняў зорак. Затым з'явілася меркаванне, што гэта могуць быць вельмі шчыльныя галактыкі, у якіх, нягледзячы на адносна невялікі памер, знаходзяцца некалькі сотняў тысяч зорак. Але гэта ставіць пад сумнеў асноўныя тэорыі ўтварэння галактык у раннім Сусвеце.

Гэта будзе азначаць, што зоркі ўтвараліся ў выніку незвычайных працэсаў, якія раней ніхто не назіраў. Яшчэ адна тэорыя дапускае, што «маленькія чырвоныя кропкі» з'яўляюцца актыўнымі ядрамі галактык, схаванымі вялікай колькасцю пылу, які надае ім чырвоны колер. Актыўныя ядры галактык узнікаюць, калі рэчыва па спіралі падае ў цэнтральную чорную дзірку галактыкі, утвараючы надзвычай гарачы акрэцыйны дыск. Але гэтая тэорыя супярэчыць мадэлям вядомых актыўных ядраў галактык, што пачырванелі ад пылу.

Аўтары даследавання вырашылі выявіць больш дзіўных чырвоных аб'ектаў у раннім Сусвеце. У выніку яны выявілі новыя «маленькія чырвоныя кропкі», сярод якіх адзін аб'ект вылучаўся асабліва сваёй дзіўнасцю. Святло ад яго ляцела да нас 11,9 млрд гадоў, і ён быў ярчэй, чым усе астатнія «чырвоныя кропкі».

Астраномы параўналі мадэлі ўтварэння зорак, галактык і актыўных ядраў галактык з гэтым аб'ектам і не выявілі поўных супадзенняў. Дзіўна, але спектр святла гэтага чырвонага аб'екта ўсё ж такі адпавядаў таму, што можна назіраць у адзіночнай велізарнай гарачай зоркі або ў кампактнай галактыцы. Таму навукоўцы прыйшлі да высновы, што гэты аб'ект можа быць зоркай-чорнай дзіркай, якіх раней ніхто не бачыў.

Гэты аб'ект атрымлівае энергію не ад тэрмаядзернага сінтэзу, а ад звышмасіўнай чорнай дзіркі, якая акружаная тоўстым слоем вадароду, што фарбуе святло, якое зыходзіць ад акрэцыйнага дыска чорнай дзіркі, у чырвоны колер.

То бок гэта не сапраўдная зорка, бо ў яе цэнтры адсутнічае тэрмаядзерны сінтэз. Вадародны газ таксама значна больш турбулентны, чым у атмасферы звычайнай зоркі. Навукоўцы лічаць, што актыўнае галактычнае ядро нагрэвае навакольную газавую абалонку падобна да таго, як тэрмаядзерны сінтэз награвае знешнія слаі зоркі, ствараючы падобны знешні выгляд.