Глыбокі сон выконвае функцыю, якую ШІ ніколі не зможа паўтарыць

• 6.11.2025, 18:55

Чалавек фактычна абнаўляе сваю ідэнтычнасць у сне.

Новы аналіз у галіне нейрабіялогіі паказвае, што глыбокі сон адыгрывае ключавую ролю ў фармаванні чалавечай асобы і памяці — і менавіта гэтую функцыю штучны інтэлект па сваёй прыродзе не здольны ўзнавіць, піша Psychology Today (пераклад — сайт Charter97.org).

Даследчыкі адзначаюць, што падчас глыбокіх фаз сну мазг праводзіць «рэдагаванне» досведу. Гіпакамп не проста захоўвае інфармацыю, а выбірае, упарадкоўвае і перапісвае ўспаміны, ператвараючы іх у даўгатэрміновыя і ўстойлівыя. Ноч становіцца момантам, калі чалавек фактычна абнаўляе сваю ідэнтычнасць — не шляхам назапашвання даных, а праз іх апрацоўку і забыванне лішняга.

Без глыбокага сну памяць фрагментуецца, расце колькасць фальшывых успамінаў, а ўспрыманне рэальнасці становіцца менш стабільным. Вучоныя падкрэсліваюць: здольнасць забываць — гэта не слабасць, а падмурак сэнсу і парадку ў мысленні.

Штучны інтэлект функцыянуе інакш. Вялікія моўныя мадэлі існуюць у «вечнай сучаснасці»: яны бесперапынна генеруюць адказы, не маючы перыяду «сну», калі адбываецца адбор значнага. У ШІ няма ўнутранага механізму перагляду досведу, няма біялагічнай «глыбіні часу», якая дазваляе чалавеку звязваць перажытае з фармаваннем асабістай гісторыі.

Эксперты папярэджваюць, што па меры таго, як ШІ становіцца інтэрфейсам для ведаў і творчасці, існуе рызыка страты чалавечай іскры — працэсу, які можа адбывацца толькі ў сне.