Навукоўцы расказалі, чаму трэба спаць у поўнай цемры
- 6.11.2025, 12:49
Нечаканае адкрыццё.
Новыя навуковыя даныя паказваюць, што штучнае святло ўначы можа шкодзіць здароўю сэрца. Папярэднія вынікі даследавання, якое прадставяць на навуковай канферэнцыі Амерыканскай асацыяцыі сэрца 2025 года, сведчаць: цемра падчас сну мае важнае значэнне для арганізма, паведамляе (New Voice https://techno.nv.ua/medicine/svetovoe-zagryaznenie-vliyanie-nochnogo-osveshcheniya-na-stress-i-risk-bolezney-serdca-50558226.html).
Даследчыкі выявілі, што больш штучнага святла ўначы звязана з павышаным стрэсам у галаўным мозгу, запаленнем крывяносных пасудзін і ростам рызыкі хвароб сэрца.
Кіраўнік даследавання, Шейди Абохашем з Масачусэтскай генеральнай бальніцы, патлумачыў, што святловае забруджванне — вельмі распаўсюджаная з'ява, але яго ўплыў на сэрца вывучаны недастаткова.
Ён адзначыў: «Мы ведаем, што фактары навакольнага асяроддзя, такія як забруджванне паветра або шум, могуць выклікаць стрэс і ўплываць на нервы і пасудзіны. Святловае забруджванне таксама распаўсюджанае, але мала вядома, як яно дзейнічае на сэрца».
Навукоўцы прааналізавалі даныя 466 дарослых, якія праходзілі сканаванне мозгу і пасудзін у Бостане з 2005 па 2008 год. Яны таксама ацанілі ўзровень штучнага асвятлення ўначы ў раёнах, дзе жылі ўдзельнікі, выкарыстоўваючы сусветную мапу начнога асвятлення за 2016 год.
Вынікі паказалі, што людзі, якія жылі ў больш асветленых раёнах, мелі вышэйшы ўзровень стрэсу мозгу і запалення пасудзін. Да канца 2018 года 17% удзельнікаў сутыкнуліся з сур'ёзнымі сардэчнымі праблемамі. Рызыка была яшчэ вышэйшая ў тых, хто жыў у раёнах з іншымі стрэс-фактарамі — напрыклад, шумным транспартным рухам або нізкім узроўнем даходаў.
«Мы выявілі амаль прамую сувязь: чым больш святла ўначы, тым больш рызыка. Нават нязначныя дадатковыя крыніцы асвятлення павялічвалі стрэс мозгу і пасудзін», — адзначыў Абохашем.
Ён таксама патлумачыў, што калі мозг перажывае стрэс, ён запускае імунную рэакцыю, якая можа выклікаць запаленне пасудзін і з цягам часу прывесці да сардэчнага прыступу або інсульту.
Даследчыкі раяць гарадам скарачаць непатрэбнае вонкавае асвятленне, а людзям — прыбіраць лішняе святло ў памяшканні перад сном, у прыватнасці выключаць экраны.
Іншы эксперт, Хулио Фернандес-Мендоса з Пенсільванскага ўніверсітэта, які не ўдзельнічаў у даследаванні, сказаў:
«Мы ведалі, што празмернае штучнае святло ўначы шкодзіць здароўю, але не разумелі, як менавіта. Гэта праца паказвае, што важную ролю адыгрывае рэакцыя мозгу на стрэс».
Аўтары адзначаюць, што вынікі пакуль папярэднія. Удзельнікі былі з адной бальніцы, таму яны могуць не адлюстроўваць усе групы насельніцтва. Таксама, паколькі гэта назіральнае даследаванне, яно не даказвае, што менавіта святло выклікае хваробы — толькі паказвае сувязь.
Абохашем падсумаваў, што навукоўцы плануюць працягнуць працу на большай і разнастайнай выбарцы і даследаваць, ці можа змяншэнне асвятлення ўначы палепшыць стан сэрца.