Навукоўцы выявілі ДНК воўка ў большасці пародаў сабак

• 25.11.2025, 19:38

Ваўчыя гены спрыялі прыстасаванню сабак да розных умоў.

Большасць сучасных сабак мае слабы, але выяўны «след» ваўчынага паходжання, які паўплываў на памер цела, нюх і рысы паводзінаў. Да такой высновы прыйшлі даследчыкі Амерыканскага музея прыродазнаўчай гісторыі. Праца апублікаваная у Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

Аўтары прааналізавалі больш за 2700 геномаў воўкаў, чыстапародных і вясковых сабак, а таксама іншых прадстаўнікоў псярыных. Аказалася, што амаль у двух трэці чыстапародных сабак прысутнічалі сляды ваўчынай ДНК у ядзерным геноме, якія ўзніклі ў выніку скрыжавання каля тысячы пакаленняў таму.

Найвышэйшае ўтрыманне ваўчых генаў выяўлена ў чэхаславацкіх ваўчакаў і саарлоскіх вольфхаундаў — ад 23% да 40%. Сярод папулярных парод паводле гэтага паказчыка лідзіруюць вялікі англа-французскі трохкаляровы ганчак (4,7–5,7% ваўчых генаў) і шэлтонаўская аўчарка (2,7%). Нават у мініятурнай чыхуахуа выяўлена каля 0,2% ваўчынай ДНК.

Аналіз таксама выявіў сувязь паміж доляй ваўчых генаў і паводзінскімі характарыстыкамі. Пароды з мінімальным узроўнем такога паходжання часцей апісваюцца як дружалюбныя, паслухмяныя і лёгкія ў навучанні. Сабакі з большым утрыманнем ваўчынай ДНК нярэдка аказваюцца незалежнымі, насцярожанымі і менш даверлівымі да незнаёмцаў.

Даследчыкі адзначаюць, што ваўчыя гены спрыялі прыстасаванню сабак да розных умоў. У вясковых сабак яны ўзмацнілі абаняльныя рэцэптары, а ў тыбецкіх мастыфаў — здольнасць пераносіць нізкае ўтрыманне кіслароду на вялікай вышыні. Аўтары падкрэсліваюць, што, насуперак распаўсюджанаму меркаванню, сляды скрыжавання захоўваюцца ў большасці сучасных сабак і маглі адыграць важную ролю ў іх эвалюцыйным поспеху побач з чалавекам.