Старая жаба

• Віталій Шапран
• 19.11.2025, 18:14

Хроніка павольнай нафтавай катастрофы РФ.

За кастрычнік РФ недаатрымала 380 млн долараў нафтавых даходаў у параўнанні з вераснем. Міжнароднае энергетычнае агенцтва (МЭА) лічыць, што зніжэнне даходаў ад экспарту нафты і паліва працягваецца з-за санкцый і выхаду з ладу НПЗ.

Мне цяжка не пагадзіцца з МЭА. Даходы падаюць не толькі з-за зніжэння цэн на расійскую нафту, але і з-за зніжэння аб'ёмаў экспарту. У кастрычніку сярэдні аб'ём экспарту нафты з РФ знізіўся з 7,5 да 7,35 млн барэляў за суткі, а экспарт нафтапрадуктаў упаў да 2,3 млн барэляў.

Цікава, што па выніках кастрычніка вырасла доля нафты, якая транспартуецца морам. Рост гэтай долі адбыўся за кошт запаўнення нафтай ценявога танкернага флоту РФ, які пасля санкцый не можа разгрузіцца.

У цэлым 7 дзён таму «ў дарозе» морам знаходзілася каля 1 млрд барэляў нафты. Калі сітуацыя захаваецца на працягу месяца, расіянам давядзецца кансерваваць свідравіны, бо ў іх няма месцаў захоўвання нафты для значных аб'ёмаў.

Калі паглядзець бюджэтную статыстыку, атрымліваецца, што нафтагазавыя даходы бюджэту РФ за 10 месяцаў знізіліся на 21,4% да 7,5 трлн рублёў, і гэта пры тым, што ў 2025 годзе ўрад РФ змяніў методыку іх разліку, павялічыўшы ў «падатковай цане» нафты долю маркі ESPO, што фактычна павялічыла падатковую базу для налічэнняў.

Калі разгарнуць карціну па месяцах, вымалёўваецца проста нейкая хроніка павольнай катастрофы. На графіку бачна, як падатковая цана пасля ўсплёску падчас вайны ў Іране пастаянна зніжаецца, а нафтагазавыя даходы бюджэту растуць толькі ў першы месяц квартала, калі нафтавыя кампаніі робяць дадатковы падатковы плацёж.

Напрыклад, калі адняць чарговы квартальны плацёж з нафтагазавых даходаў бюджэту за кастрычнік, то месячны нафтагазавы даход складзе ўжо 561 млрд рублёў, што менш за паступленні за верасень на 22 млрд рублёў.

Расійская нафтавая эканоміка цяпер усё больш нагадвае старую жабу, якую павольна вараць на агні з палаючых НПЗ. Старая жаба спачатку думала, што ёй гатуюць цёплую санацыйную ванну, але калі пачало апякаць, дык смелых рэплік моцна паменела. Працяг будзе.

Віталій Шапран, «Фэйсбук»