Апошні акоп на рацэ Арынока

• Уладзімір Халіп
• 17.11.2025, 14:40

На гэтай ваяўнічай планеце можа з’явіцца новы палкаводзец.

Рашучы і бясшабашны. Гатовы жорстка і раптоўна адказаць на любы выклік. Для якога няма нічога немагчымага. Калі і далей усё пойдзе ў тым жа тэмпе, дык самае горшае можа здарыцца яшчэ да канца гэтага злашчаснага года. Кандыдат на гэтую ролю ўжо зрабіў першыя крокі. Вызоў кінуты.

Мінулым аўторкам міністр абароны Венесуэлы паведаміў, што краіна правяла манеўры, у якіх былі задзейнічаны 200 тысяч вайскоўцаў. Гэта ўжо ўсур’ёз. Калі інфармацыйныя агенцтвы ў лічбах не памыліліся, то магчымы герой будучых баталій ужо стартаваў. І прытым вельмі крута. Ён паспеў стварыць аб’яднанае камандаванне, якое будзе каардынаваць дзеянні ўзброеных сіл, паліцыі і грамадзянскіх ведамстваў.

Першыя кадры з гэтых вучэнняў уражваюць. Рашуча разварочваецца ўсім вядомая расійская ўстаноўка «С-300». Мінамётныя разлікі пра нешта разважаюць. Магчыма, рыхтуюцца да бою. Дзяўчаты ў камуфляжы з савецкімі «калашамі» разгарнуліся ў ланцуг, заляглі, рыхтуюцца адбіць атаку ўжо далёка не ўмоўнага праціўніка. Інструктары ў армейскіх панамах дбайна спрабуюць патлумачыць раптам мабілізаваным, як абыходзіцца з гэтымі аўтаматамі. Зразумелая справа — навабранцы. Тым больш, дзяўчаты. Цяжкія часы, нікога не шкадуюць. Звычайным людзям ужо раздаюць зброю. А як інакш? Усе, як адзін, на абарону свяшчэнных рубяжоў і самога бясстрашнага Каманданте. Дык хто ж ён, той самы, непрымірымы і неўтаймаваны?

Ніякай таямніцы і, тым больш, сенсацыі. Гэта ўсё той самы неўгамонны Нікалас Мадура, вадзіцель аўтобуса і палымяны лідар прафсаюза транспартнікаў Венесуэлы, якога калісьці прэзідэнт Уга Чавес, што адыходзіў у лепшы свет, прызначыў сваім пераемнікам. Каб той дасядзеў у яго апусцелым крэсле да выбараў, правёў іх і пайшоў сабе, суправаджаны апладысментамі ўдзячных паплечнікаў. Як бы не так! Ды хто ж і дзе так неабачліва распараджаецца раптоўна зваліўшымся шанцам. І можа па сваёй волі развітацца з кіраўнічым крэслам?

Колькі краін ужо спатыкнулася на найпростым павароце і пайшлі ў безнадзейны тупік убогага аднаўладдзя. Вядома, вылучэнец нікуды не збіраўся сыходзіць. Не кожнаму вадзіцелю аўтобуса выпадае такі шалёны паварот. Ды і не было ў яго да таго ж іншай прафесіі. Праўда, узначальваў прафсаюз транспартнікаў. На Кубе прайшоў гадавыя курсы падрыхтоўкі моладзевых лідараў. Але наўрад ці гэта той дыплом, з якім недзе нешта свеціць. А таму пасля вяртання ў Венесуэлу ён зноў сеў за руль аўтобуса. І тут раптам так нечакана пашанцавала.

Натуральна, пасля сыходу Чавеса ён узяў удзел у датэрміновых прэзідэнцкіх выбарах. Не ўдзельнічаць не мог. Усё ж проста і зразумела: калі не ён, то хто? Абыйшоў канкурэнтаў са сціплым вынікам 50,67 працэнта. А што было далей, вядома ўсім. У краіне, у якой бязмерныя запасы нафты, багатыя радовішчы каляровых металаў, а да таго ж золата і розныя рэдказямельныя радасці, раптам аказалася поўна ўсялякіх катастрафічных праблем. І да таго ж яшчэ раптоўна кудысьці знікае ежа.

Пры Нікаласе Мадура ўсё наогул пайшло не так. Беднасць і злачыннасць дасягнулі неслыханых маштабаў. А кроме таго, ВУП краіны ўпаў у некалькі разоў, інфляцыя дасягнула шасцізначных паказчыкаў, пачаліся праблемы з таварамі першай неабходнасці, з энергазабеспячэннем.

Ды што там, у краіне вечнага лета, дзе багатыя пашы, усё расце і саспявае своечасова, пачаліся проста непераадольныя цяжкасці з харчамі. Нават у арміі, якой так ганарыцца ўлада. Вядома, у генералаў усё ў найлепшым выглядзе. А вось у ніжніх чыноў — канфуз. Дайшло да таго, што іх непасрэдныя камандзіры вымушаныя вымалваць харч у вытворцаў. Але гэта не найлепшы спосаб, калі ўсім туга. Да 20 працэнтаў насельніцтва наогул пакінулі Венесуэлу ў надзеі дзесьці ў іншых краінах знайсці працу. А тут яшчэ Амерыка пачала выстаўляць сур’ёзныя прэтэнзіі да правадыра і абвінавачваць у датычнасці да наркагандлю. Спрэчкі і гнеўныя адказы «гэтым грынга» і іншым злаўмыснікам не дапамаглі. Саспеў непераадольны крызіс.

Ды што там, галоўнае — вадзіцель за рулём. Толькі на гэты раз у яго аўтобусе — уся Венесуэла. І маршрут яшчэ з кубінскіх часоў яму даўно вядомы. Дарога да шчасця не ведае паваротаў. Вось толькі бяда — вакол ворагі. Зайздросцяць. Абвінавачваюць у нейкіх цёмных справах. З 14 лістапада ў Заходнім паўшар’і ЗША пачалі аперацыю «Паўднёвае кап’ё». А праз два дні Пентагон паведаміў, што ўдарная група на чале з авіяносцам «Джэральд Форд» увайшла ў Карыбскае мора. У бліжэйшы час ракеты могуць накрыць аб’екты наркакартэляў у Венесуэле. Нічога страшнага. Неўтаймаваны лідар паабяцаў, што на кожным узгорку і вяршыні ўварваных самалётаў будуць падсцерагаць разлікі ПЗРК «Ігла» і партызаны паўсюль. Гэта ўжо калі Чавес раптам пакліча. А пакуль самае галоўнае — не зніжаць хуткасць персанальнага аўтобуса. Знайсці рубеж. І паспрабаваць вытрымаць.

Не выключана, калі і далей усё так пойдзе, што дзесьці на высокім беразе Арынока можа з’явіцца ў спешцы вырыты акоп. І там зойме пазіцыю адзінокі стралок, якога не зразумела і недаацаніла гэтая неўгамонная краіна. Вядома, ён будзе верыць, што дзесьці паблізу і ўдалечыні ўжо займаюць свае пазіцыі ўсе тыя, каму ён раздаў зброю і каго ён заклікаў даць адпор усім, хто насмеліўся абвінаваціць яго ў датычнасці да самых цёмных і непрывабных спраў. А ён толькі хацеў давесці свой аўтобус да ўсеагульнага шчасця.

Нібыта становішча аховае. І пазіцыя безнадзейная. Толькі тыя, хто вырашыў уступіць у канфлікт з самім Нікаласам Мадура, яшчэ не ведаюць, што іх чакае на гэтым выпадковым рубяжы. Вядома, у іх ракеты, самалёты, верталёты, спецназ. І авіяносец на гарызонце. Затое ў невыкараняльнага кіраўніка іншая перавага.

Найстрашнейшая ў свеце зброя — хаос.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org