Журналіста Юрыя Дудзя асудзілі на год і дзесяць месяцаў пазбаўлення волі

• 14.11.2025, 18:10

Гэта першы рэальны тэрмін у Расіі па «справе аб замежных агентах».

Басманскі раённы суд Масквы прызнаў журналіста Юрыя Дудзя вінаватым ва ўхіленні ад выканання абавязкаў «замежнага агента» і завочна прызначыў яму 1 год і 10 месяцаў калоніі агульнага рэжыму. Пра гэта паведаміла сталічнае ўпраўленне пракуратуры. Дзяржаўнае абвінавачанне прасіла такі ж тэрмін і настойвала на прызнанні абцяжваючай абставінай «матыву палітычнай нянавісці». Як падкрэслівае «Медыязона», гэта першы выпадак прызначэння рэальнага тэрміну па дадзеным артыкуле.

Крымінальную справу супраць Юрыя Дудзя ўзбудзілі 1 ліпеня пасля серыі адміністрацыйных спраў — з 2024 года ў дачыненні да журналіста склалі чатыры пратаколы за адсутнасць маркіроўкі «замежны агент» у публікацыях. Агульная сума штрафаў склала 170 тысяч рублёў.

22 ліпеня суд завочна арыштаваў Дудзя па «справе аб замежных агентах», а ўжо 25 ліпеня ТАСС са спасылкай на крыніцы паведаміў, што журналіста могуць праверыць на «дзяржаўную здраду». Праваахоўныя органы западазрылі яго ў «мэтавым зборы звестак у галіне ваеннай і ваенна-тэхнічнай дзейнасці». Падставы не раскрываліся, але інфармацыя з’явілася пасля выхаду інтэрв’ю Дудзя з былым паслом ЗША Майклам Макфолам, якога называюць адным з аўтараў санкцыйнай палітыкі ў дачыненні да Расіі.

Юрый Дудзь — былы галоўны рэдактар Sports.ru і аўтар YouTube-канала «вДудь», які мае больш за 10 мільёнаў падпісчыкаў. Ён вядомы інтэрв’ю з палітыкамі, дзеячамі культуры, журналістамі і блогерамі, а таксама дакументальнымі фільмамі пра сацыяльныя праблемы і ключавыя падзеі найноўшай расійскай гісторыі. Пасля пачатку расійскага паўнамаштабнага ўварвання ва Украіну Дудзь выступіў супраць вайны і пакінуў краіну. 15 красавіка 2022 года Мінюст унёс яго ў рэестр «замежных агентаў».

У сярэдзіне кастрычніка Уладзімір Пуцін падпісаў закон, які ўзмацняе крымінальную адказнасць для «замежных агентаў». Цяпер для ўзбуджэння крымінальнай справы патрабуецца не два адміністрацыйныя парушэнні на працягу года, а адно. Папраўкі датычацца абедзвюх частак артыкула 330.1 КК — аб ухіленні ад выканання абавязкаў «замежнага агента» і аб парушэнні парадку дзейнасці. Максімальнае пакаранне па абедзвюх частках — да двух гадоў пазбаўлення волі.

Ініцыятыва аб узмацненні была агучаная яшчэ ў ліпені спікерам Дзярждумы Вячаславам Валодзіным. Ён адзначаў, што больш за 40% унесеных у рэестр «замежных агентаў» ігнаруюць патрабаванні закона, не падаюць справаздачнасць і не маркіруюць матэрыялы. Валодзін спасылаўся на даныя Вярхоўнага суда РФ, згодна з якімі колькасць адміністрацыйных спраў па артыкуле 19.34 КаАП вырасла з 489 у 2023 годзе да 689 у 2024 годзе.

У маі намеснік міністра юстыцыі Алег Свірідэнка таксама выказаўся за ўзмацненне мер. Ён заяўляў, што штрафы ў 30–50 тысяч рублёў не аказваюць патрэбнага ўздзеяння: «Хопіць нянькацца з гэтымі суб’ектамі, якія нічога добрага для нашай краіны не прыносяць», — казаў ён на Пецярбургскім міжнародным юрыдычным форуме.