Знойдзены ўнікальны спосаб запаволіць старэнне

• 12.11.2025, 8:57

Навукоўцы ўразілі вынікамі даследаванняў.

Свабоднае валоданне двума і больш мовамі аказалася магутным, але недаацэненым інструментам у барацьбе з наступствамі старэння.

Згодна з новым маштабным даследаваннем, апублікаваным у IFLScience, у людзей, якія гавораць толькі на адной мове, рызыка паскоранага біялагічнага старэння прыблізна ўдвая вышэйшая, чым у тых, хто рэгулярна карыстаецца некалькімі мовамі.

Навукоўцы прааналізавалі даныя 86 тысяч чалавек з 27 еўрапейскіх краін ва ўзросце ад 51 да 90 гадоў. Вынікі паказалі: чым больш моў ведае чалавек, тым мацней выражаны ахоўны эфект для мозгу і арганізма.

Даследчыкі тлумачаць гэта тым, што пастаяннае пераключэнне паміж моўнымі сістэмамі служыць своеасаблівай «гімнастыкай для мозгу», падтрымлівае яго гнуткасць і стварае «кагнітыўны рэзерв», які запавольвае зніжэнне разумовых і фізічных здольнасцяў.

Як і іншыя фактары здаровага ладу жыцця — фізічная актыўнасць і сацыяльныя сувязі — шматмоўе спрыяе захаванню яснасці розуму і жыццёвай энергіі з узростам. Нават з улікам такіх фактараў, як лад жыцця, харчаванне або сацыяльная актыўнасць, эфект валодання некалькімі мовамі заставаўся статыстычна значным.

Гэтыя высновы абнадзейваюць, бо, паводле ацэнак, каля 50–70% насельніцтва Зямлі валодаюць двума і больш мовамі. Аднак для краін, дзе большасць размаўляе толькі на адной мове — напрыклад, ЗША, Вялікабрытаніі, Канады і Аўстраліі, — вынікі выклікаюць трывогу: менавіта там назіраецца хуткі рост колькасці ўзроставых кагнітыўных парушэнняў.

Лінгвіст з Універсітэта Аўкленда прафесар Стывен Мэй, каментуючы працу, падкрэсліў, што шматмоўе прыносіць не толькі кагнітыўныя, але і сацыяльныя і адукацыйныя перавагі, пра якія вядома ўжо дзесяцігоддзямі.

Аўтары даследавання лічаць, што атрыманыя даныя варта ўлічваць пры фарміраванні дзяржаўнай палітыкі — ад сістэм аховы здароўя да адукацыйных праграм.