The Telegraph: Стратэгія Трампа паказала, што нават Пуцін мусіць яму падпарадкоўвацца
- 1.11.2025, 14:50
Прэзідэнт ЗША прадэманстраваў сур'ёзныя дасягненні ў знешняй палітыцы.
Год таму Дональд Трамп, які тады яшчэ не стаў прэзідэнтам ЗША ў другі раз, паабяцаў узнёслай толпе, што яго пераканаўчая перамога на выбарах азначыць пачатак новай «залатой эпохі» для Амерыкі. Але пакуль ён цешыўся сваёй яскравай перамогай, «хор змрочных галасоў» прадказваў, што астатні свет уступае ў кашмарную эпоху цемры, асабліва небяспечную для саюзнікаў Амерыкі ў Еўропе, піша The Telegraph.
На працягу многіх месяцаў перадвыбарчая рыторыка Трампа малявала ледзяную карціну таго, што менавіта ён збіраецца рабіць з краінамі, якія былі сябрамі ЗША на працягу пакаленняў. Калі астатнія саюзнікі па НАТА не пачнуць траціць больш на ўласныя ўзброеныя сілы, то Трамп не толькі адмовіцца выконваць дагаворныя абавязанні ЗША па іх абароне, але і «заахвочыць» расіян «рабіць усё, што ім узбрыдзе», піша СМІ.
Ён абяцаў скончыць вайну ва Украіне на працягу 24 гадзін, што нарадзіла здагадкі, што Амерыка можа аб’яднацца з крэмлёўскім дыктатарам Пуціным, каб прымусіць прэзідэнта Украіны Уладзіміра Зяленскага згадзіцца на ўмовы Расіі і выбраць капітуляцыю як самы хуткі спосаб усталявання міру, а таксама дасць Ізраілю поўную свабоду дзеянняў для вядзення вайны ў Газе.
А ўвёўшы карныя тарыфы, Трамп распаліў бы суперніцтва Амерыкі з Кітаем, рызыкуючы некантраляванай эскалацыяй паміж двума дзяржавамі Ціхаакіянскага рэгіёна. Аднак пасля года шуму і лютасці праўда ў тым, што ні адзін з гэтых трампісцкіх кашмарных сцэнарыяў не ажыццявіўся, гаворыцца ў матэрыяле. Трамп прадэманстраваў здольнасць дасягаць рэальных поспехаў у знешняй палітыцы.
Стратэгія няпэўнасці ў дачыненні да Украіны і Расіі
Няпэўнасць можа працаваць у абодва бакі. Трымаючы ўсіх пастаянна ў стане дысбалансу, Трамп можа таксама пераканаць агрэсара, што наступствы выпрабавання Амерыкі занадта непрадказальныя, каб рызыкаваць.
І калі існуе кіруючы метад знешняй палітыкі Трампа, дык гэта метад радыкальнай няпэўнасці. Застаўляючы і сяброў, і праціўнікаў гуляць у вечную гульню адгадвання — звычайная гэта рыторыка ці рэальнасць — Трамп імкнецца падпарадкаваць іх сваёй волі.
Ніхто не адчуў гэтага мацней, чым прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі, які сутыкнуўся з лютасцю Трампа ў Авальным кабінеце ў лютым. Амерыка на пэўны час спыніла дзяліцца разведданымі і пастаўляць зброю з відавочнай мэтай зламаць Зяленскага і прымусіць яго капітуляваць перад Пуціным.
Аднак да верасня Трамп здзейсніў поўны разварот і заявіў, што Украіна не толькі можа перамагчы расійскае ўварванне, але і вярнуць кожны сантыметр акупаваных тэрыторый і «адваяваць усю Украіну ў яе першапачатковым выглядзе».
Калі Пуцін лічыў, што ён нейкім чынам не падпарадкоўваецца правілу радыкальнай няпэўнасці або мае прывілеяванае разуменне прыняцця рашэнняў Трампам, то апошнія падзеі сталі для яго грубым шакам, піша СМІ. 22 кастрычніка Трамп раптам адмяніў саміт з Пуціным і зрабіў крокі, каб задушыць нафтавыя даходы Расіі, увёўшы санкцыі, што паралізуюць «Раснафту» і «Лукойл».
На фоне ўсіх зыгзагаў палітыка Трампа адносна Украіны, здаецца, набыла некалькі паслядоўных ліній: Амерыка не дазволіць Расіі проста выйграць, але Кангрэс таксама не будзе прасіць ухваліць новыя шматмільярдныя пакеты дапамогі. Трамп будзе чакаць, што Еўропа возьме на сябе львіную долю выдаткаў на падтрымку Украіны; любое амерыканскае ўзбраенне не будзе падорана, а будзе прададзена Кіеву на камерцыйных умовах.
У той жа час апошнія санкцыі паказваюць, што Трамп гатовы аказваць на Расію больш эканамічнага ціску, чым Байдэн калі-небудзь аказваў.
«Трамп зразумеў, што не можа дазволіць Украіне прайграць, асабліва калі адказнасць ускладуць на яго. Ён робіць усё, каб ускласці максімальны ціск на еўрапейцаў, каб яны закрывалі фінансавыя дзіркі», — адзначыў былы міністр замежных спраў Вялікабрытаніі Джэрэмі Хант, які меў справу з Трампам у яго першы тэрмін.
Улічваючы, што Украіна — самая вялікая краіна Еўропы пасля Расіі, няма нічога бязпадстаўнага ў чаканні, што еўрапейскія ўрады аплацяць большую частку выдаткаў на падтрымку Зяленскага. І таму пакуль Трамп наўрад ці адвернецца ад Украіны або любога іншага міжнароднага крызісу.
А што датычыць самой Еўропы?
Паведамляецца, што за апошнія 12 месяцаў Трамп, верагодна, нават умацаваў НАТА, запалохаўшы еўрапейскіх саюзнікаў і прымусіўшы іх траціць больш на ўласную абарону. І ён ударыў па «соннай артэрыі» даходаў Пуціна так, як прэзідэнт Байдэн ніколі не рабіў, увёўшы амерыканскія санкцыі супраць дзвюх найбуйнейшых расійскіх нафтавых кампаній — «Раснафты» і «Лукойла».
Каб усвядоміць маштаб трансфармацыі НАТА, журналісты прапануюць успомніць, што калі Пуцін упершыню ўварваўся ва Украіну ў 2014 годзе, толькі два еўрапейскія саюзнікі — Вялікабрытанія і Грэцыя — трацілі на абарону больш за 2% ВУП. Нават калі Пуцін пачаў паўнамаштабнае наступленне праз восем гадоў, у 2022 годзе, толькі шэсць еўрапейскіх дзяржаў выконвалі мэтавы паказчык у 2%.
Сёлета, наадварот, усе 32 чальцы НАТА дасягнуць гэтага ўзроўню, а пяць еўрапейскіх краін — Польшча, Эстонія, Латвія, Літва і Нарвегія — пойдуць далей і выдаткуюць на абарону (у долі ад ВУП) больш, чым ЗША.
«Ацверажальная праўда ў тым, што нават адной толькі агрэсіі Пуціна было б недастаткова, каб разгарнуць «супертанкер» еўрапейскіх абаронных выдаткаў — для гэтага таксама спатрэбіліся пагрозы Трампа пакінуць альянс», — гаворыцца ў матэрыяле.
На саміце НАТА ў Гаазе ў чэрвені Трампу ўдалося пераканаць саюзнікаў падняць іх абаронныя выдаткі далёка вышэй за 2% — да 3,5% ВУП, плюс яшчэ 1,5% звыш гэтага на інфраструктуру нацыянальнай бяспекі. У абмен на гэтае абавязанне Трамп пагадзіўся пацвердзіць «нерушную прыхільнасць калектыўнай абароне, замацаваную ў артыкуле 5 дагавора — што напад на аднаго з’яўляецца нападам на ўсіх».
Менавіта таму сёння Пуцін сутыкаецца з Еўропай, якая пераўзбройваецца хутчэй, чым хто-небудзь мог уявіць усяго тры гады таму, у той час як Трамп публічна пацвердзіў гатоўнасць Амерыкі абараняць сваіх саюзнікаў. Прынамсі на паперы такое дасягненне павінна зрабіць Еўропу больш бяспечнай.