Навукоўцы адкрылі страчаны гімн Вавілона

• 31.10.2025, 15:20

Яму 3000 гадоў.

Навукоўцы знайшлі раней невядомы гімн хвалы, які датуецца каля 1000 года да нашай эры. Яго адкрыў прафесар Людвіг-Максіміліянаўскага ўніверсітэта ў Мюнхене (LMU) Энрыке Хіменес, выкарыстаўшы штучны інтэлект для ідэнтыфікацыі 30 звязаных рукапісаў, піша New Voice.

«Гэта захапляльны гімн, які апісвае Вавілон ва ўсёй сваёй велічы і дае ўяўленне пра жыццё яго жыхароў, мужчын і жанчын», — тлумачыць Хіменес.

Вавілон, заснаваны ў Месапатаміі каля 2000 года да нашай эры, калісьці быў найбуйнейшым горадам на Зямлі і важным цэнтрам культуры і навукі. Людзі пісалі на гліняных таблічках клінапісам, і большасць такіх тэкстаў захавалася толькі фрагментарна. Адна з задач сумеснага праекта LMU і Універсітэта Багдада — даследаванне і захаванне сотняў таблічак з вядомай бібліятэкі Сіпар. Паводле легенды, Ной схаваў іх там, каб уратаваць ад патопу перад адпраўленнем на каўчэг.

Праз платформу «Электронная бібліятэка Вавілона» Хіменес алічбоўвае ўсе вядомыя ў свеце фрагменты клінапісу. ШІ дапамагае знаходзіць і аб’ядноўваць кавалкі, якія належаць аднаму тэксту.

«З дапамогай нашай платформы мы змаглі ідэнтыфікаваць 30 іншых рукапісаў, што належаць да адкрытага гімна — працэс, які раней заняў бы дзесяцігоддзі», — кажа прафесар Хіменес.

Дзякуючы гэтым дадатковым копіям навукоўцы змаглі аднавіць бракуючыя часткі тэксту і поўнасцю расшыфраваць старажытны гімн хвалы.

«Гімн перапісвалі дзеці ў школе. Незвычайна, што такі папулярны калісьці тэкст раней быў нам невядомы», — дадае Хіменес.