Навукоўцы знайшлі мяжу чалавечай вынослівасці

• 28.10.2025, 14:21

Апублікаваныя вынікі новага даследавання.

Метабалічны ліміт — гэта найвялікшая колькасць калорый, якія арганізм можа спальваць бесперапынна. Раней навукоўцы меркавалі, што людзі могуць на кароткі час перавышаць БМУ ў 10 разоў, але толькі падчас кароткіх інтэнсіўных перыядаў. Пасля гэтага арганізм зноў пачынае запавольвацца, піша SciTechDaily.

— У кожнай жывой істоты ёсць метабалічны ліміт, але якім менавіта ён з'яўляецца і што яго абмяжоўвае — вось у чым пытанне, — кажа вядучы аўтар даследавання з Масачусецкага каледжа свабодных мастацтваў Эндру Бэст.

Каб адказаць на гэтае пытанне, каманда даследчыкаў правяла эксперымент з удзелам 14 ультрамарафонцаў, веласіпедыстаў і трыятланістаў. Іх даныя старанна фіксаваліся падчас спаборніцтваў і трэніровак.

Выдатак энергіі вымяралі з дапамогай вады, якую пілі спартсмены: у яе дадавалі дэйтэрый і кісларод-18. Гэтыя малекулы адсочваліся ў мачы, каб разлічыць колькасць выдыханага спартсменамі вуглякіслага газу і колькасць спаленых калорый.

Вынікі эксперыменту паказалі, што падчас шматдзённых гонкаў спартсмены спальвалі ў 6–7 разоў больш за базальны абмен — каля 7–8 тыс. калорый на дзень. Але калі навукоўцы падлічылі выдатак калорый за больш працяглы перыяд — 30 і 52 тыдні, хуткасць спальвання вярнулася да прагназаванага максімуму. Даныя паказалі, што ў сярэднім выдатак быў у 2,4 раза вышэйшы за базавы ўзровень абмену.

Такім чынам, самыя вынослівыя спартсмены могуць дасягаць метабалічнага ліміту, але перасягнуць яго вельмі складана.

— Калі вы перавысіце гэты ліміт на кароткі час, гэта нармальна. Вы зможаце кампенсаваць гэта пазней. Але ў доўгатэрміновай перспектыве гэта невыносна, бо ваша цела пачне раскладаць уласныя тканкі, і вы будзеце змяншацца ў памерах, — дадае аўтар даследавання.

Праведзенае даследаванне таксама паказала, як чалавечы арганізм спраўляецца з такімі экстрэмальнымі нагрузкамі. Калі спартсмены трацяць шмат энергіі на трэніроўках, яны несвядома скарачаюць выкарыстанне энергіі на іншыя мэты.

— Ваш мозг аказвае вельмі моцны ўплыў на тое, наколькі вам хочацца рухацца і наколькі вы хочаце ўздрамаць. Уся гэтая стома, відаць, эканоміць калорыі, — падсумаваў вучоны.