Нацбанк не ў курсе, што будзе з беларускім рублём
- 25.10.2025, 16:03
Долар лепш патрымаць.
Татальная залежнасць Беларусі ад Расіі азначае не толькі падзенне беларускага экспарту і праблемы ў беларускай прамысловасці. Гэта азначае і іншыя непрыемныя наступствы. Напрыклад, для беларускага фінансавага рынку.
Пра тое, чаму беларускі Нацбанк не ў курсе, што будзе з беларускім рублём, — у новым выпуску праграмы «Аптымум» на YouTube-канале «Беларусы і рынак».
«Для нас, насамрэч, цяпер важней курс расійскага рубля. Дакладней, наш курс у адносінах да расійскага рубля, каб мы маглі сваёй курсавай палітыкай падтрымліваць беларускіх экспарцёраў», — сказаў кіраўнік Нацбанка Раман Галоўчанка у інтэрв’ю беларускаму тэлебачанню.
Калі перакласці гэтыя словы з манетарнай мовы на чалавечую, гэта азначае, што беларускі Нацбанк за беларускі рубель не адказвае. Што ён вельмі абмежаваны ў магчымасці ўплываць на курс нацыянальнай валюты. І калі нешта адбываецца з расійскім рублём, з беларускім рублём адбываецца тое самае.
«Расійскі рубель плаўна ўмацоўваецца адносна долара, адпаведна, плаўна ўмацоўваемся і мы», — сказаў Галоўчанка.
Але зваротная залежнасць таксама праўдзівая. Калі расійскі рубель плаўна, або не вельмі плаўна, падае адносна долара, то следам за ім падаем і мы. І менавіта гэтым тлумачыцца, што ў беларускага рубля апошнім часам такое цікавае і насычанае жыццё. Бо нават калі ў беларускага Нацбанка ёсць жаданне і магчымасць падтрымаць курс беларускага рубля, ён не можа сабе гэтага дазволіць.
Дарагі беларускі рубель азначае, што беларускія тавары ў Расіі будуць даражэць. А беларускія тавары ў Расіі і так дрэнна прадаюцца. І таму невыпадкова, што Раман Галоўчанка ў інтэрв’ю беларускаму тэлебачанню прызнаўся, што ён паняцця не мае, што будзе з курсам беларускага рубля.
«Калі ў вас ёсць долары, хоць я ўсім раіў ад долараў пазбаўляцца, ну, трэба патрымаць, бо геапалітычная сітуацыя вельмі моцна ўплывае на курс долара. Таму яго суадносіны з еўра — пара еўра-долар — адчувальная. Таму галоўнае — не мітусіцца. Што ёсць, тое і трэба трымаць і дыверсіфікаваць свае крыніцы зберажэнняў».
То-бок раней раіў пазбаўляцца ад долараў, цяпер ужо не раіць. Бо цёмная вада ў аблоках, а курс беларускага рубля ад кіраўніка беларускага Нацбанка мала залежыць.
Ну, гэта, прынамсі, сумленны парад. У адрозненне ад парадаў былога кіраўніка Нацбанка Пятра Пракаповіча, які перад кожнай дэвальвацыяй рубля абяцаў, што ніякай, ніякай дэвальвацыі рубля не будзе.
І сапраўды, Раман Галоўчанка мае рацыю. Мы цалкам залежым ад расійскага рубля, а геапалітычная сітуацыя, якая ўплывае на расійскі рубель, у апошні час часта змяняецца.
Невыпадкова, што ў гэтай нестабільнай геапалітычнай абстаноўцы беларускія ўлады хочуць падсцяліць сабе саломкі. У пятніцу, 17 кастрычніка, беларускі Нацбанк правёў першыя за тры з паловай гады кансультацыі з Міжнародным валютным фондам.
Чаму кансультацый не было тры з паловай гады? Таму што беларускія ўлады прызналі МВФ недружалюбнай арганізацыяй, якой даўгі аддаваць неабавязкова. Як і Сусветнаму банку або Еўрапейскаму банку рэканструкцыі і развіцця. Але гэта было раней.
І вось цяпер: «Мне здаецца, гэта вельмі важна, што ёсць магчымасць працягнуць сустрэчы з Міжнародным валютным фондам. За апошнія гады назапасіўся шэраг пытанняў, якія, па-першае, неабходна абмеркаваць з паважанай арганізацыяй — валютным фондам. І, па-другое, мы павінны прыняць шэраг рашэнняў для нашага далейшага плённага супрацоўніцтва», — сказаў на сустрэчы першы намеснік старшыні Нацбанка Аляксандр Ягораў.
Вядома, пасля гэтых кансультацый Беларусь ніякіх крэдытаў ад МВФ не атрымае. Нават калі пакінуць убаку некаторыя разыходжанні паміж МВФ і беларускімі ўладамі наконт дзяржаўнай эканамічнай палітыкі, выдзяленне крэдытаў МВФ — гэта даволі працяглы працэс. І ў нашым выпадку, калі кантакты аднаўляюць фактычна з нуля або нават з адмоўнага ўзроўню, паміж кансультацыямі і крэдытам могуць прайсці не месяцы, а гады. Хіба што беларускія ўлады раптам вырашаць правесці радыкальныя эканамічныя рэформы. Што трохі малаверагодна.
Але кансультацыі з МВФ — гэта невялікі, але ўсё ж крок у бок вяртання Беларусі на сусветныя фінансавыя рынкі, у бок аслаблення татальнай залежнасці ад Расіі. А аслабленне гэтай залежнасці чым далей, тым больш становіцца актуальным.