Мільярдэр Патанін пажаліўся Пуціну на санкцыі і хранічнае падзенне даходаў
- 15.10.2025, 4:00
Даходы «Норнікеля» падаюць пяць гадоў запар.
ГМК «Нарыльскі нікель» — найбуйнейшы ў краіне вытворца плаціны, паладзію і нікелю — вымушаны працаваць «у цяжкіх умовах». Аб гэтым на сустрэчы з Уладзімірам Пуціным паведаміў кіраўнік кампаніі Уладзімір Патанін — пяты найбагацейшы чалавек Расіі з багаццем $24,2 млрд, паводле Forbes.
Паводле слоў Патаніна, даходы «Норнікеля», які валодае пабудаваным у 1930-х гадах горна-металургічным камбінатам у Нарыльску, падаюць пяць гадоў запар.
«Асноўная частка прадукцыі нашай кампаніі рэалізуецца на знешнім рынку, адсюль і перавага, і ўстойлівасць нашай кампаніі, але з другога боку — уразлівасць з пункту гледжання санкцыйнага ціску», — сказаў Патанін.
Акрамя санкцый, на «Норнікель» ціснуць «зніжэнне сусветных цэн на металы, парушэнне лагістычных і плацежных ланцужкоў, а таксама неабходнасць пераарыентавацца на новыя, нязвыклыя рынкі», — пералічыў Патанін.
Мінулым годам, паводле справаздачнасці па МСФС, «Норнікель» страціў 13% выручкі ($12,5 млрд), 25% EBITDA ($5,2 млрд), а таксама 37% чыстага прыбытку, аб’ём якога знізіўся да $1,8 млрд. У параўнанні з даваенным 2021-м выручка кампаніі скарацілася на траціну, прыбытак — у 4 разы, а рэнтабельнасць апусцілася да мінімуму з 2013 года, паводле ацэнак аналітыкаў ПСБ.
У другім квартале 2025 года «Норнікель» скараціў вытворчасць медзі на 5%, паладзію — на 11%, а плаціны — на 14%, павялічыўшы выпуск нікелю (+9%).
Пасля вайны і санкцый больш за 50% продажаў «Норнікеля» пачалі ісці ў Азію. Але кітайскі попыт мінулага года знізіўся: Кітай скараціў закупкі медзі ў Расіі на 19%, да 300 тысяч тон, а яе частка на рынку КНР сціснулася на чвэрць — з 5,6% да 4,2%. Экспарт нікелю ў Кітай хоць і вырас у аб’ёмах (на 20%), у пераліку на выручку абваліўся на 16%, да $846 млн з-за падзення сусветных цэн.
Застаецца нявырашанай праблема з плацяжамі ў Кітай, якая ўзнікла пасля ўзмацнення санкцый ЗША, — скардзіўся ў верасні віцэ-прэзідэнт «Норнікеля» Антон Берлін. «Як толькі выходзіць нейкі новы пакет санкцый, не важна, нават калі ён ніякім чынам не датычыцца нашай прадукцыі, нашай кампаніі, кітайскія банкі бяруць паўзу на 2–3–4 тыдні, ім трэба вывучыць тэкст, і плацяжы проста “вісяць”», — казаў Берлін на Усходнім эканамічным форуме.
Таксама, паводле слоў топ-менеджара, кітайскія банкі не адкрываюць акрэдытыў для расійскага тавару. І хоць непасрэдна «Норнікель» не знаходзіцца пад санкцыямі, банкі і кантрагенты разглядаюць яго як таксічнага партнёра.
«Юрыдычна абавязальныя санкцыі якраз адыгрываюць меншую ролю, значна больш складанасцяў звязана менавіта з добраахвотнымі абмежаваннямі, якія розныя ўдзельнікі рынку накладаюць на сябе», — казаў Берлін.