Навукоўцы знайшлі прымяненне для цвілі

• 13.10.2025, 5:20

Яна дапаможа ў медыцыне.

Даследчыкі з Універсітэта Юты высветлілі, што глебавы цвілевы грыб Marquandomyces marquandii здольны ўтвараць унікальны гідрагель, які патэнцыйна можа замяніць мяккія тканіны чалавека. Вынікі даследавання апублікаваныя ў The Journal of The Minerals, Metals & Materials Society (JMMMS).

Гідрагелі ўжо даўно прыцягваюць увагу медыкаў і інжынераў — гэтыя матэрыялы ўтрымліваюць вільгаць, валодаюць мяккасцю і эластычнасцю, што нагадвае скуру, храсткі і мышцы. Але да гэтага часу сінтэтычныя аналагі былі або занадта крохкімі, або кепска ўзаемадзейнічалі з жывымі клеткамі.

Паводле слоў навукоўцаў, M. marquandii ў лабараторных даследаваннях прадэманстраваў нечаканыя ўласцівасці. Пры вырошчванні ў вадкай пажыўнай асяроддзі ён стварае шматслаёвую валакністую структуру, якая ўтрымлівае да 83% вады.

«Такія слаі маюць розную порыстасць — ад 40% да 90%, што важна для імітацыі розных тыпаў тканін. Тое, што мы бачым, — гэта гідрагель, які літаральна расце сам па сабе», — тлумачыць адзін з аўтараў работы, матэрыялазнавец Атул Агравал.

Даследчыкі патлумачылі: сакрэт крыецца ў міцэліі — падземнай «каранёвай» сістэме грыбоў. Ён складаецца з нітак, здольных бясконца расці пры наяўнасці пажыўных рэчываў, фармуючы трывалую, але гнуткую структуру. Акрамя таго, ён багаты на хіцін — рэчыва, блізкае па складу да панцыраў ракападобных, якое ўжо даўно прызнана біясумяшчальным.

Даследчыкі спадзяюцца, што ў будучыні такі матэрыял можна будзе выкарыстоўваць як аснову для вырошчвання клетак, стварэння імплантаў або нават насімальных біёпрылад.

Пакуль рана гаварыць пра прымяненне «грыбнай скуры» для лячэння апёкаў або стварэння пратэзаў, аднак навукоўцы маюць намер працягваць даследаванні. Каманда плануе высветліць, наколькі бяспечны грыб для чалавека — ёсць верагоднасць, што хіцін, які ў ім утрымліваецца, можа выклікаць рэдкія алергіі.