Манеўры Масквы пакінуць Лукашэнку без субсідый
- 6.08.2018, 11:16
Расейскай старане пачынае надакучаць пачашчэнне франдзёрства беларускага партнёра.
Лукашэнка не хоча, каб яго «ўзялі за горла». З гэтай прычыны Беларусь спрабуе шукаць новых гандлёвых партнёраў, каб не залежыць ад расейскага рынку. Лукашэнка гатовы зрабіць стаўку на Кітай і Афрыку, паведамляе Gazeta.ru.
Чаму Беларусь не задавальняе Расея ў якасці гандлёвага партнёра
Рэзкую заяву на адрас Расеі Лукашэнка зрабіў на гэтым тыдні падчас працоўнага візіту — «наведвання палёў 1-й Менскай птушкафабрыкі». Тут вырошчваюцца збожжавыя культуры на камбікорм. Пачаў ён здалёк, адзначыўшы той факт, што адзін аграрый дае працу сямі-васьмі работнікам у сумежных галінах. Значыць, сяло мае патрэбу ў дзяржпадтрымцы. «Калі мы гэта спынім, уявіце: паўкраіны будзе хадзіць без працы», — цытуе Лукашэнку інфармагенцтва БелТА.
Лукашэнка мяркуе, што танней вырабляць сваё малако або мяса, чым закупляць імпартнае.
Ён падаў у прыклад Расею, дзе актыўна ўзяліся развіваць сельскую гаспадарку, нягледзячы на наяўнасць велізарных рэсурсаў, якія дазваляюць імпартаваць прадукцыю. На думку Лукашэнкі, нездарма ж з'явіўся сам тэрмін «харчовая бяспека».
«Калі ў цябе няма свайго і табе хтосьці пастаўляе, ён у кожны момант цябе можа ўзяць за горла. І ўсё — няма незалежнасці, няма суверэнітэту», — сказаў Лукашэнка, дадаўшы, што «трэба ўсё мець сваё, на што мы здольныя».
Пры гэтым неабходна не толькі нацыю накарміць, але і нарошчваць экспарт сельгаспрадукцыі. У розныя краіны. Прадукты харчавання неўзабаве будуць запатрабаваныя на сусветных рынках удвая, таму Беларусь «ідзе ва ўсе мясціны», каб прадаць «тое, што сёння вырабляе з лішкам». «Афрыка падымаецца, той жа Кітай будзе спажываць нямала», — сказаў Лукашэнка. Ён прызнаўся, што прадаваць за мяжу становіцца ўсё складаней.
«Вы бачыце, як мы прабіваемся на кітайскі рынак, дыверсіфікуем продажу прадуктаў харчавання ва ўсім свеце, каб не залежаць ад аднаго расейскага рынку», — сказаў на заканчэнне Лукашэнка.
У 2017 годзе галоўнымі гандлёвымі партнёрамі краіны з'яўляліся Расейская Федэрацыя — 51,2 % ад усяго аб'ёму тавараабарачэння, Украіна — 7,3 %, Кітай — 4,9 %, Нямеччына — 4,5 %, Вялікабрытанія — 4 %, Польшча — 3,8 %, Нідэрланды — 2,1 %, Літва — 1,8 %, Турцыя — 1,5 %, Італія — 1,2 %, Казахстан — 1,1 %.
Расея цягам многіх гадоў застаецца ключавым гандлёвым партнёрам Беларусі. У 2017 годзе тавараабарачэнне дзвюх краін склала больш за $30 млрд, павялічыўшыся на 28,72% у параўнанні з 2016 годам. Экспарт Расеі ў Беларусь у 2017 годзе склаў больш за $18 млрд, павялічыўшыся на 31%.
Апошнім часам колькасць папрокаў Лукашэнкі на адрас Расеі ўзрасла. І можна назваць як мінімум тры падставы для наступлення чарговага «ледніковага перыяду». Гэта праблема празрыстасці межаў Еўразійскага эканамічнага саюза для грамадзян трэціх краін, рээкспарт санкцыйных прадуктаў у Расею і падатковы манеўр у нафтавай сферы, які плануе здзейсніць Расея ў наступным годзе.
З нагоды памежнай тэмы Лукашэнка крытычна выказаўся месяц таму, 1 чэрвеня, пры наведванні памежнага пункту «Дзівін». Тады ён параіў Расеі вызначыцца з фарматам прысутнасці сваіх памежнікаў на беларуска-расейскай мяжы і папярэдзіў пра гатоўнасць закрыць мяжу паміж Расеяй і Беларуссю.
«Нам нельга прыпадабняцца расейцам. Яны самі не разумеюць, чаго хочуць і што яны робяць на беларуска-расейскай мяжы», — абураўся Лукашэнка.
Ён заявіў, што калі «яны», гэта значыць, Расея, хочуць закрыць мяжу, то калі ласка. «Закрыюць — мы ў адказ таксама павінны ўвесці кантроль на мяжы», — сказаў Лукашэнка, разумеючы, што закрыццё межаў унутры Еўразійскага саюза будзе азначаць крах самой ідэі стварэння агульнага рынку пяці дзяржаў (Расеі, Казахстана, Кіргізіі, Арменіі і самой Беларусі).
У мінулым годзе Лукашэнка і зусім сцвярджаў, што Расея «б’е нашы пагадненні і ў хвост, і ў грыву». Ён меў на ўвазе, што Расея не пагадзілася з пастановай Беларусі дазваляць замежным грамадзянам цягам 30 дзён наведваць тэрыторыю краіны без візаў. Расея мяркуе, што бязвізавы ўезд праз Беларусь робіць «дзіравай» і мяжу Расеі. Як урэгуляваць рэжым перамяшчэння замежнікаў унутры Беларусі і ў рамках адзінай мяжы ЕАЭС, уключаючы Расею, дагэтуль не зразумела.
Праблема N2 — «санкцыйныя прадукты», гэта значыць, гаворка ідзе аб прадуктах харчавання, забароненых да ўвозу ў Расею з Еўропы і шэрагу іншых краін, якія ўвялі санкцыі супраць Расеі.
Беларусь не прызнае расейскае эмбарга на прадукты харчавання з той жа Еўропы. Больш таго, беларускія кантрольныя органы глядзяць скрозь пальцы на рээкспарт еўрапейскіх тавараў у Расею. У выніку пастаўкі «беларускіх ківі», «беларускай сёмгі» і «беларускага хамону» ў Расею значна выраслі.
Манеўры Масквы пакінуць Менск без субсідый
Нарэшце, абурэнне Лукашэнкі выклікае будучы «падатковы манеўр». З 2019 да 2025 год Расея будзе паэтапна зніжаць экспартную мыту на нафту з цяперашніх 30% да нуля (адначасова павялічыцца падатак на здабычу гэтай сыравіны). Беларусь ужо цяпер атрымлівае нафту амаль бязмытна. Частку расейскай таннай нафты Менск рээкспартуе на Захад, на Украіну. Пры пастаўках у Беларусь мыты на нафту і нафтапрадукты запісваюцца ў беларускі, а не ў расейскі бюджэт. У выніку беларускі бюджэт заробіць у гэтым годзе блізу $2, 5 млрд, або каля 5% ВУП.
Калі для Беларусі нафта стане каштаваць столькі ж, колькі і для глабальных пакупнікоў, Лукашэнка пазбавіцца нафтавай субсідыі.
І гэта яшчэ не ўсе падставы для раздражнення на адрас Масквы, адзначае першы намеснік гендырэктара Цэнтра паліттэхналогій Аляксей Макаркін. Масква не можа дараваць Менску таго, што ён не прызнаў незалежнасць Паўднёвай Асеціі і Абхазіі, далучэнне Крыма да Расеі. Не падабаецца і нарошчванне гандлю з Еўразвязам і Украінай...
Экспэрты тым не менш мяркуюць, што нічога экстраардынарнага ў стасунках Масквы і Менскам пакуль не адбываецца. Хоць расейскай старане, мяркуючы з усяго, пачынае надакучаць пачашчэнне франдзёрства беларускага партнёра.
«Стала вядома, што Масква накіроўвае амбасадарам у Менск Міхаіла Бабіча, паўнамоцнага прадстаўніка прэзідэнта ў Прыволжскай федэральнай акрузе. Ён з «сілавікоў». А цяперашні пасол РФ Аляксандр Сурыкаў уважаецца за мяккацелага, ён падыгрываў Лукашэнку», — мяркуе Макаркін.